кантэ́кст

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кантэ́кст кантэ́ксты
Р. кантэ́ксту кантэ́кстаў
Д. кантэ́ксту кантэ́кстам
В. кантэ́кст кантэ́ксты
Т. кантэ́кстам кантэ́кстамі
М. кантэ́ксце кантэ́кстах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кантэ́кст, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Закончаны ўрывак тэксту, які дазваляе вызначыць сэнс кожнага слова або выразу, што ў яго ўваходзіць.

Слова выяўляе значэнне ў кантэксце.

|| прым. кантэкстуа́льны, -ая, -ае (спец.) і кантэ́кставы, -ая, -ае.

Кантэкстуальнае значэнне слова.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кантэ́кст, -ту м. конте́кст

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кантэ́кст, ‑у, М ‑сце, м.

Закончаны ўрывак пісьмовай мовы (тэксту), які дазваляе вызначыць сэнс кожнага слова або выразу, што ў яго ўваходзяць.

[Ад лац. contextus — цесная сувязь, злучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

конте́кст кантэ́кст, -ту м.;

вы́рвать из конте́кста вы́рваць з кантэ́ксту;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Спа́чча ‘здарэнне’ (Бяльк.). Ад спадаць (*спад‑ча?), параўн. кантэкст: такая спачча: з крышы забіцца (там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Праро́бкі ’страты’ (Пас.). Ад прарабіць з суф. ‑к. Відаць, аказіянальнае ўтварэнне, якое суадносіцца з заробку параўн. кантэкст: не заробкі, а праробкі (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыда́ць ’зрабіць’: сам собе смерць прыдаў (ТС). Улічваючы кантэкст, трэба лічыць культурным (кніжным) запазычаннем з рус. предать смерти з дыялектнай трансфармацыяй прэфікса.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Падды́мка ’снежны занос’ (Касп.). Значэнне дэфінавана недакладна, параўн. кантэкст: узьнялася паддымка; слова хутчэй азначае ’мяцеліца, замець’. Суфіксальны дэрыват ад *паддымаць ’уздымаць’. Гл. уздымаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бло́ціць ’травіць пасевы, сенажаці’ (Янк. Мат.). Здаецца, запазычанне з польск. błocić ’пэцкаць’ (ад błoto ’балота, багна’). Параўн. кантэкст: «Ня столькі зье́лі тае канюшы́ны, ко́лькі збло́цілі».

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)