канво́й

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. канво́й канво́і
Р. канво́ю канво́яў
Д. канво́ю канво́ям
В. канво́й канво́і
Т. канво́ем канво́ямі
М. канво́і канво́ях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

канво́й, -ю, мн. -і, -яў, м.

Узброены атрад, які суправаджае каго-, што-н. для аховы або прадухілення ўцёкаў.

Узяць пад к.

Марскі к.

|| прым. канво́йны, -ая, -ае.

К. салдат.

Канвойная служба.

У суправаджэнні канвойных (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

канво́й, -во́ю м. конво́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

канво́й, ‑ю, м.

1. Труgа ўзброеных людзей, якая суправаджае каго‑, што‑н. для аховы або прадухілення ўцёкаў. Панурыя, засмучаныя, устрывожаныя і абураныя такою несправядлівасцю, кандыбаюць сяляне пад казацкім канвоем. Колас.

2. Атрад баявых караблёў, які суправаджае і ахоўвае транспартныя і гандлёвыя судны ў час марскіх пераходаў.

[Гал. konvooi.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Канвой ’узброенае суправаджэнне, прыкрыццё’ (ТСБМ). З рус. конвой, якое з гал. konvooi або франц. convoi ’суправаджэнне, абоз’ < convoyer ’суправаджаць’, < нар.-лац. *conviare ’тс’ < лац. via ’дарога’ (Фасмер, 2, 308; Слаўскі, 2, 445). Сюды ж коласаўскі наватвор канвойнік ’канваір’ (КТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

конво́й канво́й, -во́ю м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

канва́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. канва́
Р. канвы́
Д. канве́
В. канву́
Т. канво́й
канво́ю
М. канве́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

абяззбро́іць, -ро́ю, -ро́іш, -ро́іць; -ро́ены; зак., каго-што.

1. Адабраць зброю, зрабіць бяззбройным.

А. канвой.

2. перан. Пазбавіць магчымасці і жадання пярэчыць, супраціўляцца чаму-н.

Спакойнасць яго мяне абяззброіла.

|| незак. абяззбро́йваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расканваі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.

Вызваліць ад канваіравання, зняць канвой з каго‑, чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

катала́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.

Разм. пагард. Турма, арыштанцкая, месца зняволення. Вядзе Данілу зноў канвой У каталажку ў дом астрожны. Колас. Там, у паліцэйскай каталажцы, здарылася тое, чаго Юрый баяўся. Навуменка.

[Ад «каталаж» замест «такелаж» — снасці, памяшканне для іх на судне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)