зру́чны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
зру́чны |
зру́чная |
зру́чнае |
зру́чныя |
| Р. |
зру́чнага |
зру́чнай
зру́чнае |
зру́чнага |
зру́чных |
| Д. |
зру́чнаму |
зру́чнай |
зру́чнаму |
зру́чным |
| В. |
зру́чны (неадуш.)
зру́чнага (адуш.) |
зру́чную |
зру́чнае |
зру́чныя (неадуш.)
зру́чных (адуш.) |
| Т. |
зру́чным |
зру́чнай
зру́чнаю |
зру́чным |
зру́чнымі |
| М. |
зру́чным |
зру́чнай |
зру́чным |
зру́чных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
зру́чны, -ая, -ае.
1. Такі, якім лёгка ці прыемна карыстацца.
Зручнае крэсла.
Мне тут зручна (безас., у знач. вык.). Зручна (прысл.) усесціся.
2. Падыходзячы; такі, які патрэбен.
З. выпадак.
|| наз. зру́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зру́чны
1. удо́бный; ло́вкий;
~нае крэ́сла — удо́бное кре́сло;
з. прае́зд — удо́бный прое́зд;
~ная рыдлёўка — удо́бная (ло́вкая) лопа́та;
2. удо́бный, благоприя́тный; подходя́щий;
з. вы́падак — удо́бный, (благоприя́тный, подходя́щий) слу́чай
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зру́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Добра прыстасаваны для выкарыстання, такі, якім лёгка ці прыемна карыстацца. Гэта быў невялікі, лёгкі і вельмі зручны аўтамат; ложа яго была аздоблена перламутрам, механізм ніколі не даваў асечкі. Шчарбатаў.
2. Добры, падыходзячы; такі, які патрэбен. Зручны выпадак. □ [Тварыцкі] знайшоў зручны момант. Выйшаў з хаты, ляпнуў дзвярамі. Чорны. Хлопцы выбралі зручнае месца пад кустом ажыны, адкуль быў відаць увесь сад. Хомчанка. // Практычны, выгадны. — Мне чалавек зручны патрэбен. І я яго знайду, вядома, знайду. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зру́чны. Рус. сру́чныи ’зручны, спрытны’ (Даль), укр. зру́чний ’зручны’, польск. zręczny ’спрытны, зграбны’, чэш. zručný ’спрытны, зручны’, славац. zručný ’спрытны’, в.-луж. zručny ’тс’, балг. сръчен ’спрытны’. Ст.-рус. (XI ст.) сърѫчание ’ўзнагарода, дар’. Прасл. sъ‑rǫč‑ьn‑. Паводле Мартынава–Міхневіча (Маладосць, 1969, 7, 150), прыметнік утворан са спалучэння з рукі. Паколькі слова прадстаўлена ва ўсіх групах слав. моў, у гэтым выпадку зыходны выраз sъ(n) rǫky павінен быць аднесен да прасл. перыяду. Аб корані гл. рука.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зручны, выгодны, здатны, ёмкі
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
наўда́чу, прысл.
У надзеі на зручны выпадак, як удасца.
Ісці н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сподру́чныйI прил. зру́чны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́чакаць, -аю, -аеш, -ае; зак., што.
Наўмысна прамарудзіўшы, дачакацца чаго-н.
В. зручны момант.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аптыма́льны, -ая, -ае. (кніжн.).
Найбольш спрыяльны, зручны; найлепшы.
Аптымальныя ўмовы.
|| наз. аптыма́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)