зру́б

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. зру́б зру́бы
Р. зру́ба зру́баў
Д. зру́бу зру́бам
В. зру́б зру́бы
Т. зру́бам зру́бамі
М. зру́бе зру́бах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

зруб, -а, мн. -ы, -аў, м.

Збудаванне з чатырохвугольных вянкоў бярвення.

З. хаты.

Калодзежны з.

|| прым. зру́бавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зруб м.

1. сруб;

2. спец. ряж

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зруб, ‑а, м.

Сцены драўлянага збудавання, складзеныя з бярвення або брускоў, злучаных у чатырохвугольныя вянкі. Калодзежны зруб. □ З вуліцы я завярнуў на агарод к новаму зрубу ў чатыры вянкі. Каваль. Адзін зруб быў ужо выведзены аж пад кроквы, відаць, чалавек спяшаўся, каб да зімы ўсяліцца ў новую хату. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

імшы́ць, -шу́, -шы́ш, -шы́ць; -шы́м, -шыце́, -ша́ць; незак., што.

Перакладваць мохам бярвёны, ставячы цёплы будынак.

І. зруб.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падрадзі́цца, -раджу́ся, -ра́дзішся, -ра́дзіцца; зак., з інф.

Узяцца, дамовіцца выканаць якую-н. работу.

П. рубіць зруб.

|| незак. падраджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рубі́ць², рублю́, ру́біш, ру́біць; ру́блены; незак., што.

1. Будаваць з дрэва, бярвення будынак (спец.).

Р. зруб.

2. Са словамі «вугаль», «руда» і пад.: здабываць.

|| наз. ру́бка, -і, ДМ -бцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уссу́нуць, -ну, -неш, -не; -су́нь; -нуты; зак., што на што.

1. Сунучы, падняць наверх.

У. бэльку на зруб.

2. Абуць, надзець (звычайна наспех, часова; разм.).

У. боты на басанож.

|| незак. уссо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

буцве́ць, ‑ее; незак.

Разм. Трухлець, парахнець, гнісці, прэць. Зруб на новую хату стаіць з забітымі вокнамі. Няма грошай, каб скончыць будоўлю. Таму і стаіць і буцвее, як дамавіна, той зруб. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Істру́б ’зруб’ (Нас., Касп., Юрч., Мат. Гом.; Растаргуеў, Бранск.), изрубъ (Шн., 2, 382). У рускіх гаворках з тым жа значэннем истру́б, изру́б, исру́б. У рускай пісьменнасці иструбъ ’зруб’ адзначана з XVII ст. Варыянт з устаўным ‑т‑ і пратэтычным і‑. Гл. зруб, рубіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)