земляме́р, -а, мн. -ы, -аў, м. (уст.).
Тое, што і каморнік.
|| прым. земляме́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
земляме́р
‘чарвяк’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
земляме́р |
земляме́ры |
| Р. |
земляме́ра |
земляме́раў |
| Д. |
земляме́ру |
земляме́рам |
| В. |
земляме́ра |
земляме́раў |
| Т. |
земляме́рам |
земляме́рамі |
| М. |
земляме́ры |
земляме́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
земляме́р
‘асоба’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
земляме́р |
земляме́ры |
| Р. |
земляме́ра |
земляме́раў |
| Д. |
земляме́ру |
земляме́рам |
| В. |
земляме́ра |
земляме́раў |
| Т. |
земляме́рам |
земляме́рамі |
| М. |
земляме́ру |
земляме́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
земляме́р
I м. землеме́р
II м., зоол. землеме́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
земляме́р, ‑а, м.
Землеўпарадчык, каморнік. Сажнем, лентаю мерым Мы палі, сенажаць. Так магу землямерам Неўзабаве я стаць. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
межаві́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
Спецыяліст па межаванні; землямер.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
межаві́к, ‑а, м.
Разм. Спецыяліст па межаванню; землямер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мярні́чы, мерні́чы ’землямер’ (смарг., шальч., Сл. ПЗБ; шчуч., Сцяшк. Сл., Юрч. Фраз. 3). З польск. mierniczy ’каморнік’ (Мацкевіч, Сл. ПЗБ, 3, 59).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Камо́рнік, кымо́рнік ’спецыяліст па межаванню зямельных надзелаў, землямер’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Мядзв., Гарэц., Др.-Падб., Бяльк.; Сл. паўн.-зах.), каморніцтва ’землямерная справа’ (Гарэц., ТСБМ). Ст.-бел. коморникъ ’загадчык каморы, памочнік, падкаморы’, ’феадальна залежны селянін у Вялікім княстве Літоўскім (XVII–XIX стст.), які не меў зямлі і ўласнага дома, бабыль’. Значэнне ’землямер’ уласнабеларускае. Узнікла яшчэ ў часы Вялікага княства Літоўскага (Падкаморы ў судова-арбітражным органе XVI–XIX стст. аглядаў спрэчныя землі, заслухоўваў сведчанні суседзяў, выносіў рашэнне і вызначаў межы; яму памагалі каморнік ’памочнік падкаморыя’ і пісар (БелСЭ, 8, 7), да камора (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мэтра 1 ’метр’ (брасл., Сл. ПЗБ), ’дровы, складзеныя так, каб усе вымярэнні мелі 100 см’, ’цэнтнер’ (Сцяц.). Як навуковы тэрмін з II пал. XIX ст. Паводле аналогіі да лі́тра ’літр’, якое, аднак, узыходзіць яшчэ да с.-лац. мовы (litra). Да метр (гл.).
Мэтра 2 ’землямер’ (Бес.). Да метр (гл.). Перанос значэння з nomen instrumentis на nomen agentis.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)