звярта́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. звярта́ю звярта́ем
2-я ас. звярта́еш звярта́еце
3-я ас. звярта́е звярта́юць
Прошлы час
м. звярта́ў звярта́лі
ж. звярта́ла
н. звярта́ла
Загадны лад
2-я ас. звярта́й звярта́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час звярта́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

звярта́ць несов. (внимание) обраща́ть; остана́вливать; (взгляд — ещё) устремля́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

звярта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да звярнуць (у 6, 7 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звярну́ць, звярну́, зве́рнеш, зве́рне; звярні́; зве́рнуты; зак.

1. Памяняць напрамак руху.

З. у завулак.

З. гутарку ўбок (перан.).

2. каго-што. Накіраваць у які-н. бок ад дарогі (каня, машыну і пад.).

З. машыну з дарогі.

3. каго-што. Варочаючы, зрушыць з месца (разм.).

З. вялікі камень.

Горы з. (перан.: зрабіць вельмі многа).

4. што. Пералажыць, зваліць (віну, правіннасць і пад.) на другога (разм.).

З. усё на невінаватага.

5. што. Схіліць, павярнуць набок, убок (разм.).

З. галаву набок.

6. што. Неакуратна скідаць, зваліць у адно месца многія прадметы (разм.).

З. усё ў кучу.

◊

Звярнуць на сябе ўвагу — вызначыцца чым-н., зацікавіць сабой.

Звярнуць увагу каго на каго-што — паказаць каму-н. на каго-, што-н., прымусіць заўважыць.

Звярнуць увагу на каго-што — заўважыць каго-, што-н., зацікавіцца кім-, чым-н., улічыць што-н.

|| незак. звярта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 5 знач.), зваро́чваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—4 і 6 знач.) і зварача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

звяртаць увагу, прыкоўваць увагу, глядзець, уважаць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

не звяртаць увагі, не зважаць, не заўважаць, не лічыцца, не браць у разлік, скідаць з рахунку; не шманаць (разм.); пляваць, чхаць (перан.) □ прапускаць міма вушэй, прапускаць міма ўвагі, праходзіць міма, не весці і вухам, не браць да галавы, заплюшчваць вочы, закрываць вочы, не глядзець, глядзець праз пальцы

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

зварача́ць несов., см. звярта́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падрабя́знасць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. гл. падрабязны.

2. Прыватная дэталь, дробная акалічнасць якой-н. справы, з’явы.

Звяртаць увагу на падрабязнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пагро́за, -ы, мн. -ы, -ро́з, ж.

1. Запалохванне, абяцанне зрабіць непрыемнасць, зло.

Не звяртаць увагі на пагрозы.

2. Магчымая небяспека.

П. смерці.

План быў пад пагрозай зрыву.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каранда́ш, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Тое, што і аловак.

Каляровыя карандашы.

◊

Браць на карандаш — звяртаць на што-н. увагу, запісваць для памяці.

|| прым. каранда́шны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)