звы́клы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
звы́клы |
звы́клая |
звы́клае |
звы́клыя |
| Р. |
звы́клага |
звы́клай
звы́клае |
звы́клага |
звы́клых |
| Д. |
звы́кламу |
звы́клай |
звы́кламу |
звы́клым |
| В. |
звы́клы (неадуш.)
звы́клага (адуш.) |
звы́клую |
звы́клае |
звы́клыя (неадуш.)
звы́клых (адуш.) |
| Т. |
звы́клым |
звы́клай
звы́клаю |
звы́клым |
звы́клымі |
| М. |
звы́клым |
звы́клай |
звы́клым |
звы́клых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
звы́клы, -ая, -ае.
1. Які стаў прывычкай.
Звыклыя рухі.
2. Які звыкся з чым-н., набыў прывычку рабіць што-н.
З. да частых пераездаў.
|| наз. звы́класць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
звы́клы привы́чный; обы́чный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
звы́клы, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўвайшоў у прывычку, стаў прывычкай. Не зводзячы вачэй з глядзельнага шкла, .. [машыніст] звыклым рухам левай рукі насунуў крыху рэгулятар. Васілёнак. — Гамарджо, браты! — сказаў Тарыел, дакранаючыся рукой да павязкі звыклым жэстам, якім ён раней знімаў капялюш. Самуйлёнак. // Прывычны, добра знаёмы. Барыс набіраў тэкст лістоўкі, быццам бы рабіў; самую звычайную, звыклую справу. Новікаў. У той жа дзень часць, у якую ўваходзіў: батальён Шутава, пагрузіла танкі на платформы і пакінула ціхі, звыклы гарадок. Мележ.
2. Які звыкся з чым‑н., набыў прывычку рабіць што‑н. Звыклы да падобных заяў сясцёр, Павел Антонавіч, не спяшаючыся, адвёў вочы ад .. кнігі, павольна падняў галаву і ўважліва праз акуляры паглядзеў на сястру. Васілевіч. Звыклыя да бясконцых дарог ногі, здаецца, не ведалі стомы. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Звы́клы ’які стаў прывычкай’. Рус. свыклый (Даль), укр. звиклий, польск. zwykły, чэш. zvyklý ’тс’, серб.-харв. сви̏кло ’як па звычцы’. Ст.-рус. звыклый (1613 г.). Ст.-бел. звыклыи (XV ст.). Прасл. элавы дзеепрыметнік *sъvyk‑l‑ъ да прэфіксальнага дзеяслова sъ‑vyknǫti, гл. выкнуць. Паводле Булыкі (Запазыч., 119), з польск. Гэта не выключана, але наяўнасць рус. і серб.-харв. форм паказвае магчымасць і рэфлексацыі прасл. слова. Параўн. звычай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
звы́чны, -ая, -ае.
1. Добра знаёмы, прывычны.
З. занятак.
2. Тое, што і звыклы (у 2 знач.).
|| наз. звы́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абы́клы, ‑ая, ‑ае.
Заўсёдны, звыклы. Зноў пачаў асталёўвацца.. абыклы рух жыцця. Чорны. Ён жа [Чорны] адкладаў убок сваё, траціў час, парушаў абыклы распарадак. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звы́кла,
1. Прысл. да звыклы.
2. у знач. вык. Прывычна, добра знаёма. Ваколле лязгае, рыпае. Усё мне тут і знаёма і звыкла. Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наступа́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць наступальнага. [Ворага] можна перамагчы наступальнасцю, смеласцю, рашучасцю. Сабалеўскі. Звыклы цярпець, захоплены наступальнасцю, рытмам касьбы, .. [Васіль] як бы неахвотна спыняўся, выпростваўся, каб памянташыць касу. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
привы́чный
1. (ставший привычкой) прывы́чны; (обычный) звы́чны, звыча́йны;
привы́чный о́браз жи́зни прывы́чны (звы́чны, звыча́йны) спо́саб жыцця́;
привы́чное явле́ние звыча́йная (прывы́чная) з’я́ва;
2. (привыкший) звы́клы, прызвыча́ены;
он челове́к привы́чный ён чалаве́к звы́клы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)