захмяле́лы, -ая, -ае.
Які захмялеў, ап’янелы.
Захмялелая кампанія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
захмяле́лы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
захмяле́лы |
захмяле́лая |
захмяле́лае |
захмяле́лыя |
| Р. |
захмяле́лага |
захмяле́лай захмяле́лае |
захмяле́лага |
захмяле́лых |
| Д. |
захмяле́ламу |
захмяле́лай |
захмяле́ламу |
захмяле́лым |
| В. |
захмяле́лы (неадуш.) захмяле́лага (адуш.) |
захмяле́лую |
захмяле́лае |
захмяле́лыя (неадуш.) захмяле́лых (адуш.) |
| Т. |
захмяле́лым |
захмяле́лай захмяле́лаю |
захмяле́лым |
захмяле́лымі |
| М. |
захмяле́лым |
захмяле́лай |
захмяле́лым |
захмяле́лых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
захмяле́лы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
захмяле́лы |
захмяле́лая |
захмяле́лае |
захмяле́лыя |
| Р. |
захмяле́лага |
захмяле́лай захмяле́лае |
захмяле́лага |
захмяле́лых |
| Д. |
захмяле́ламу |
захмяле́лай |
захмяле́ламу |
захмяле́лым |
| В. |
захмяле́лы (неадуш.) захмяле́лага (адуш.) |
захмяле́лую |
захмяле́лае |
захмяле́лыя (неадуш.) захмяле́лых (адуш.) |
| Т. |
захмяле́лым |
захмяле́лай захмяле́лаю |
захмяле́лым |
захмяле́лымі |
| М. |
захмяле́лым |
захмяле́лай |
захмяле́лым |
захмяле́лых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
захмяле́лы охмеле́вший, захмеле́вший
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захмяле́лы, ‑ая, ‑ае.
Які захмялеў; ап’янелы. Выпілі, вядома, барыш. Захмялелы Ян стаў добры і гаваркі. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
охмеле́вший захмяле́лы, ап’яне́лы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захмеле́вший прост. захмяле́лы, ап’яне́лы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ап’яне́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца ў стане ап’янення; захмялелы. Пятро, крыху ап’янелы ад выпітага лікёру, абнімаў.. [Любу] і цалаваў у вусны, у гарачыя шчокі. Шамякін.
2. перан. Узбуджаны чым‑н. Ап’янелы ад шчасця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хме́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца ў стане ап’янення; захмялелы, нецвярозы. Грукоча машына. Маўчы, качагар, і пылам вугольным давіся!.. Хай з топкі тваёй не праб’ецца ўгар да містэраў хмельных і місіс. Дудар. // Уласцівы захмялеламу, нецвярозаму. Вочы [Тосі] паліліся калючым бляскам і хмельнай лянівасцю. Адамчык. // Такі, у якім удзельнічаюць нецвярозыя. Там [на банкеце] віно шуміць і льецца, Мова хмельная вядзецца. Колас.
2. Які выклікае ап’яненне. Наліліся хмельным сокам Гронкі [вінаграду] буйныя, даспелі. Жычка. Заморскія віны, мясцовая медавуха, гарэлка і хмельнае піва ліліся ракой. П. Ткачоў. / у знач. наз. хме́льнае, ‑ага, н. У меру выпітае хмельнае як бы выраўноўвае, падводзіць пад адно ўсе настроі. Сабаленка. // перан. Які прыводзіць да ўзбуджэння, самазабыцця. Любыя, мілыя ліпы — Радасць квяцістых нізін! Водару хмельнага выпіў Ваш непакорлівы сын. Пушча. Ты пакліч мяне. Пазаві. Там заблудзімся ў хмельных травах. Янішчыц. Хмельная трэль салаўя ціха струменіць здалёку. Машара.
3. перан. Узбуджаны чым‑н. У прыцемку хмельны ад шчасця хлопец сустрэў.. хвалюючую цеплыню [Любы]. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хвалі́цца, хвалюся, хвалішся, хваліцца; незак.
Расхвальваць што‑н. сваё, свае поспехі, заслугі і пад. Хваліцца сілай. □ — Вось гэта ў мяне сёлета добра ўрадзіла! — хваліўся гаспадар, паказваючы на канюшыну. Бядуля. [Сонька] ўсім хваліцца, што кучаравая ад роду, але мы ведаем, што без гарачага цвіка тут не абыходзіцца. Сяркоў. Дык вось кінь, Ілья, хваліцца Сваім громам, бліскавіцай: Твая тэхніка — старая, У архіў даўно пара ёй. Крапіва. // З пахвальбой расказваць пра свае ўчынкі, дасягненні і пад. Бацька, захмялелы, хваліўся за сталом, што ён зарабіў не блага і надумаў набыць машыну-воўначасалку. Кухараў. Адразу ж пачала [імянінніца] хваліцца: — А ў нас сёння смачны-смачны пірог быў, з варэннем. Юрэвіч. // З выхваляннем абяцаць зрабіць што‑н. Польскі хлопец Янэк хваліўся сваёй маме, што ён наловіць многа рыбы. Брыль. [Хлапчукі:] — А яшчэ хваліўся — любога на лапаткі палажу! Рунец. // Расказваць, паведамляць пра што‑н. Лясніцкі.. звярнуўся да Тацяны: — Хваліцеся ж, Тацяна Карпаўна, вашымі поспехамі ў санітарнай справе. Шамякін. Пра гэтае месца мы нікому з рыбакоў не хваліліся, бо, апрача ўсяго, там лепш чым дзе бярэцца рыба. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)