запрэ́гчыся
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
запрагу́ся |
запражо́мся |
| 2-я ас. |
запражэ́шся |
запражаце́ся |
| 3-я ас. |
запражэ́цца |
запрагу́цца |
| Прошлы час |
| м. |
запро́гся |
запрэ́гліся |
| ж. |
запрэ́глася |
| н. |
запрэ́глася |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
запражы́ся |
запражы́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
запро́гшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
запрэ́гчыся сов.
1. впря́чься;
2. перен., разг. впря́чься, запря́чься;
з. ў рабо́ту — впря́чься (запря́чься) в рабо́ту
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запрэ́гчыся, ‑прагуся, ‑пражэшся, ‑пражэцца; ‑пражомся, ‑пражацеся, ‑прагуцца; пр. запрогся, ‑прэглася і ‑праглася, ‑прэглася і ‑праглося; заг. запражыся; зак.
Разм.
1. Запрэгчы сябе ў што‑н.
2. Запрэгчы свайго каня, вала і пад. у што‑н. — Што, не запрагліся? Я так і знаў. Адны на ўсю вёску... Дзе кабыла? — .. [Юзік] узяў аброць у Тані.. Ён запражэ кабылу, і яны паедуць з усімі ў Карчаватку. Пташнікаў.
3. перан. Узяцца за цяжкую працяглую працу. — Запрогся ў воз — цягні, вязі! Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запрэ́гчы, -прагу́, -пражэ́ш, -пражэ́; -пражо́м, -пражаце́, -прагу́ць; -ро́г, -рэ́гла; -ражы́; -рэ́жаны; зак., каго-што.
1. Вупражжу злучыць з павозкай для цягі.
З. каня ў калёсы.
2. перан. Нагрузіць цяжкай работай (разм.).
|| незак. запрага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. запрэ́гчыся, -рагу́ся, -ражэ́шся, -ражэ́цца; -ражо́мся, -ражаце́ся, -рагу́цца; -ро́гся, -рэ́глася; -ражы́ся (разм.).
З. ў работу (перан.: узяцца за цяжкую працяглую працу); незак. запрага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запрага́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да запрэгчыся.
2. Зал. да запрагаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
впрячься упрэ́гчыся, мног. паўпрага́цца, запрэ́гчыся, мног. пазапрага́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запрага́цца несов.
1. впряга́ться;
2. перен., разг. впряга́ться, запряга́ться; см. запрэ́гчыся;
3. страд. впряга́ться, запряга́ться; закла́дываться; см. запрага́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спрэ́гчыся 1, спрагуся, спражэшся, спражэцца; спражомся, спражацеся, спрагуцца; пр. спрогся, спрэглася; заг. спражыся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Запрэгчыся разам, у адну вупраж (пра коней, валоў і пад.).
2. перан. Разм. Аб’яднацца для выканання якой‑н. справы.
спрэ́гчыся 2, спражэцца; пр. спрогся, спрэглася; зак.
Тое, што і спражыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)