замацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.
1. што. Зрабіць нерухомым, устойлівым (прывязаўшы, прыбіўшы і пад.).
З. канат.
З. дэталь на станку.
2. перан., што. Зрабіць трывалым, устойлівым.
З. веды.
З. дасягненні.
3. што. Апрацаваць замацавальнікам (спец.).
З. фотаздымак.
4. каго-што за кім-чым. Забяспечыць чые-н. правы, уладу на каго-, што-н., устанавіць якія-н. абавязкі.
З. зямлю за сялянамі.
З. за групай кансультанта.
|| незак. замацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. замацо́ўванне, -я, н.
|| наз. замацава́нне, -я, н.
|| прым. замацава́льны, -ая, -ае (да 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
замацава́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
замацу́ю |
замацу́ем |
| 2-я ас. |
замацу́еш |
замацу́еце |
| 3-я ас. |
замацу́е |
замацу́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
замацава́ў |
замацава́лі |
| ж. |
замацава́ла |
| н. |
замацава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
замацу́й |
замацу́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
замацава́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
замацава́ць сов., в разн. знач. закрепи́ть; (сделать более прочным — ещё) упро́чить;
з. кана́т — закрепи́ть кана́т;
з. фотазды́мак — закрепи́ть фотосни́мок;
з. за сабо́й тэ́му — закрепи́ть за собо́й те́му;
з. дасягне́нні — закрепи́ть достиже́ния;
з. заня́тую пазі́цыю — закрепи́ть (упро́чить) за́нятую пози́цию
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
замацава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак.
1. што. Прыбіўшы, прывязаўшы, заціснуўшы і пад., зрабіць нерухомым, устойлівым; прымацаваць. Замацаваць канат. □ Іван замацаваў чарговую дэталь у патрон і ўключыў матор. Ваданосаў. Барыс не толькі ўставіў спіцы, але і падцягнуў ланцуг, замацаваў руль. Жычка.
2. што. Зрабіць пастаянным, трывалым, устойлівым. Замацаваць веды. Замацаваць перамогу. □ Пераход Зеленюка на кватэру да Малаха яшчэ больш замацаваў іхняе сяброўства з Віктарам. Зарэцкі. // Зафіксаваць. Хараство — мімалётнае, не замацуй яго на палатне ці ў радках — знікне без следу. Лужанін.
3. што. Утрымаць за сабой, арганізаваўшы абарону. Замацаваць занятую пазіцыю.
4. каго-што. Зацвердзіць за кім‑, чым‑н.; забяспечыць права на каго‑, што‑н. за кім‑, чым‑н. Замацаваць зямлю за сялянамі. Замацаваць кансультанта. □ Мінеральныя глебы замацаваліся за другой брыгадай. Дуброўскі.
5. што. Апрацаваць замацавальнікам. Замацаваць фотаздымак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вкрепи́ть сов. умацава́ць, замацава́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заклінава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак., што.
Замацаваць пры дапамозе кліна.
З. тапарышча.
|| незак. закліно́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. закліно́ўванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
замацава́ны в разн. знач. закреплённый; упро́ченный; см. замацава́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закрепи́ть сов.
1. в разн. знач. замацава́ць, мног. пазамацо́ўваць;
закрепи́ть до́ску гвоздём замацава́ць до́шку цвіко́м;
закрепи́ть фотосни́мок замацава́ць фотазды́мак;
он закрепи́л за собо́й те́му ён замацава́ў за сабо́й тэ́му;
закрепи́ть завоёванные пози́ции замацава́ць заваява́ныя пазі́цыі;
2. мед. скрапі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зашрубава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны; зак., што.
Круцячы што-н., што мае шрубавую нарэзку, замацаваць, давесці да патрэбнага становішча.
З. гайку.
|| незак. зашрубо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
замацава́нне ср., в разн. знач. закрепле́ние; упроче́ние; см. замацава́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)