зажыўля́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зажыўля́ю |
зажыўля́ем |
| 2-я ас. |
зажыўля́еш |
зажыўля́еце |
| 3-я ас. |
зажыўля́е |
зажыўля́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
зажыўля́ў |
зажыўля́лі |
| ж. |
зажыўля́ла |
| н. |
зажыўля́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
зажыўля́й |
зажыўля́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
зажыўля́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зажыўля́ць несов. заживля́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зажыўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да зажывіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зажыві́ць, -жыўлю́, -жы́віш, -жы́віць; -жы́ўлены; зак., што.
Залячыць, даць зажыць (ране).
|| незак. зажыўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заживля́ть несов. гаі́ць, заго́йваць, зажыўля́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зажыўля́цца, ‑яецца; незак.
Зал. да зажыўляць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зажыўле́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. зажыўляць — зажывіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жыві́ць ’быць крыніцай дзейнасці’. Рус. живи́ть ’даваць жыццё, бодрасць’, укр. живи́ти ’забяспечваць жывыя арганізмы неабходнымі речывамі, падтрымліваць, натхняць’, польск. żywić ’забяспечваць арганізм’, ’адчуваць нешта’, уст. ’аставіць кагосьці пры жыцці’, в.-луж. žiwić ’карміць, харчаваць’, чэш. živiti ’карміць’, славац. živiť ’карміць, забяспечваць усім патрэбным’, славен. živíti ’харчаваць, утрымліваць’, серб.-харв. жи́вити ’жыць’. Ст.-слав. живити ’ажывіць’, ’пакінуць жывым’, ’жыць з чагосьці’. Ст.-рус. живити ’даваць жыццё’ (1096 г.); зажыўляць, гаіць (1585 г.); здабываць сродкі існавання (XI–XII стст.)’. Прасл. утварэнне дзеяслова ад прыметніка *živ‑ (гл. жывы) з суфіксам *‑i‑ti, першапачатковае значэнне ’рабіць жывым’, адкуль і ’харчаваць’, ’гаіць’, ’натхняць’ і г. д. Трэба адзначыць, што значэнні гэтыя прадстаўлены і ў гісторыі слова жыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)