за́гс

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. за́гс за́гсы
Р. за́гса за́гсаў
Д. за́гсу за́гсам
В. за́гс за́гсы
Т. за́гсам за́гсамі
М. за́гсе за́гсах

Крыніцы: nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

загс, -а, мн. -ы, -аў, м.

Скарачэнне: аддзел запісаў актаў грамадзянскага стану.

Зарэгістравацца ў загсе (пажаніцца).

|| прым. за́гсаўскі, -ая, -ае (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ЗАГС м. (аддзе́л за́пісу а́ктаў грамадзя́нскага ста́ну) ЗАГС (отде́л за́писи а́ктов гражда́нского состоя́ния)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ЗАГС (отде́л за́писи а́ктов гражда́нского состоя́ния) загс, род. за́гса м. (аддзе́л за́пісу а́ктаў грамадзя́нскага ста́ну).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

загс, ‑а, м.

Аддзел выканкома, які рэгіструе факты нараджэння, смерці, шлюбу, разводу і пад.

[З пачатковых літар слоў: запіс актаў грамадзянскага стану.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шлюб, ‑у, м.

1. Сямейны саюз мужчыны і жанчыны; сумеснае, узаконенае жыццё мужчыны і жанчыны. Зарэгістраваць шлюб. Скасаваць шлюб. □ Жанчына, якая не мае моцнай апоры ў шлюбе, болей зацікаўлена ў працы на вытворчасці, лічыць яе неабходнай. «Маладосць». З прыходам фашыстаў на беларускую зямлю зноў выплылі на паверхню старыя прыватнаўласніцкія адносіны — улада кулака, шлюб без кахання, па прымусу таго, хто валодае багаццем. Бярозкін.

2. Абрад, цырымонія ўступлення ў такі саюз. Было ясна — без шлюбу ў царкве Андрэй не згодзен аддаць Насці. Колас. На суботу дамовіліся ехаць у загс, альбо, як у такіх выпадках гаварылі ў Рубяжы, да шлюбу. Дубоўка.

•••

Грамадзянскі шлюб — а) шлюб, які заключаецца ў органах дзяржаўнай улады без удзелу царквы; б) (разм. уст.) свабоднае сужыццё мужчыны і жанчыны.

Групавы шлюб — старадаўняя форма шлюбу, пры якой кожны мужчына адной групы мог знаходзіцца ў сужыцці з кожнай жанчынай другой групы.

Законны шлюб — шлюб, заключаны згодна з існуючым законам аб шлюбе.

Марганатычны шлюб — шлюб паміж членамі царскага дому і жанчынай не царскага роду, які не дае права наследаваць прастол.

Фіктыўны шлюб — несапраўдны шлюб, які бяруць з карыслівай мэтай, каб абысці пэўныя законы.

Браць (узяць) шлюб гл. браць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)