завяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак. і незак.

1. каго-што каму. Перадаць (перадаваць) па завяшчанні.

З. маёмасць сыну.

2. каму з інф. Даручыць (даручаць) што-н., выказаўшы перадсмяротную волю.

Вучоны завяшчаў прадоўжыць справу сваім вучням.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

завяшча́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. завяшча́ю завяшча́ем
2-я ас. завяшча́еш завяшча́еце
3-я ас. завяшча́е завяшча́юць
Прошлы час
м. завяшча́ў завяшча́лі
ж. завяшча́ла
н. завяшча́ла
Загадны лад
2-я ас. завяшча́й завяшча́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час завяшча́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

завяшча́ць сов. и несов. завеща́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

завяшча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што або з інф.

Пакідаць, перадаваць пасля сваёй смерці каму‑н. што‑н. у спадчыну. Завяшчаць маёмасць сыну. // Выказваць волю, даваць наказ паслядоўнікам, нашчадкам. У.І. Ленін завяшчаў моладзі «вучыцца, вучыцца і вучыцца». «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

завеща́ть сов., несов. завяшча́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

завяшча́цца, ‑аецца; незак.

Зал. да завяшчаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заве́шчаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад завяшчаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прика́зывать несов.

1. (отдавать распоряжение) зага́дваць; распараджа́цца;

2. (завещать) уст. аддава́ць (перадава́ць) у спа́дчыну; завяшча́ць; см. приказа́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

отказа́ть сов.

1. адмо́віць;

2. (завещать) уст. адпіса́ць; завяшча́ць;

3. (уволить) уст. зво́льніць;

4. (о механизме) пераста́ць дзе́йнічаць; стаць, сапсава́цца; см. отка́зывать;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Веціць ’вітаць, быць ветлівым’, сюды ж прывеціць (Нік., Оч., 1), ст.-рус. вѣтовати ’апавяшчаць, прапаведаваць, гаварыць’, ст.-польск. *wietati (Брукнер, 614) ’гаварыць’, чэш. větiti ’апавядаць, гаварыць’, славац. vetiť уст. ’гаварыць, апавядаць, адказваць’, макед. ветува, ветава ’абвяшчаць’; ’завяшчаць’, ветува се ’ахвяравацца, даць абяцанне’, балг. ветам се ’абяцаць’, ст.-слав. вѣтити (вѣщати). Прасл. větiti, і.-е. адпаведнікі: літ. vaitóti ’стагнаць, вохкаць’, vaitenù ’абмяркоўваю, дапускаю’, ст.-прус. waitiāt ’гаварыць, апавядаць’, авест. vaēϑ‑ ’вызначаць судовым следствам’, vaēϑa ’судовае следства’. Гл. Тапароў, КСИС, 25, 1958, 86–87; Фасмер, 1, 305; Вайян, RÉS, 24, 1947, 152–155 з літ-рай. Параўн. таксама бел. вайцяць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)