жу́лік, -а, мн. -і, -аў, м.
Злодзей, які займаецца дробнымі пакражамі; ашуканец.
|| зб. жуллё, -я́, н. (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жу́лік
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
жу́лік |
жу́лікі |
| Р. |
жу́ліка |
жу́лікаў |
| Д. |
жу́ліку |
жу́лікам |
| В. |
жу́ліка |
жу́лікаў |
| Т. |
жу́лікам |
жу́лікамі |
| М. |
жу́ліку |
жу́ліках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жу́лік, ‑а, м.
Злодзей, які займаецца дробнымі пакражамі. // Разм. Махляр, ашуканец. А стараста, трэба сказаць, быў жулік: прыпісваў лішніх рабочых, каб іх плату палажыць сабе ў кішэню. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жу́лік ’дробны злодзей’ (ТСБМ), жульма́н ’тс’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. жу́лик ’тс’, дыял. ’птушка з пароды кулікоў’, ’маленькі хлябок’, кастр. ’ножык’, уладз. ’чорнарабочы’, польск. žulik ’злодзей’, чэш. žulik ’махляр, шэльма’, балг. жульо ’дробны чалавек’ (< жуля ’церці’, БЕР, 1, 558). Даль (1, 547) звязваў жулить ’прысвойваць’ з жи́лить (параўн. бел. жыліць) ’тс’, жилиться ’быць скупым’. Гэта падтрымлівае Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 298. Праабражэнскі (1, 237), адзначыўшы жуль ’ножык’ і арг. афен. жулить ’рэзаць’ згадвае, што «некоторые производят от шулер». Фасмер (2, 65) дадае арг. рус. жулик ’вучань злачынца’ і ’ножык’, нерашуча параўноўвае з серб.-харв. жуљити ’драць скуру’, балг. жуля ’драпаць, церці, здзіраць’, славен. žúliti ’церці, жаваць’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ара́п, ‑а, м.
Ашуканец, жулік.
•••
Браць на арапа гл. браць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шахра́й, ‑я, м.
Разм. пагард. Жулік, чалавек, які любіць пажывіцца за кошт іншых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
махля́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).
Той, хто займаецца махлярствам, махлюе; жулік, ашуканец.
|| ж. махля́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.
|| прым. махля́рскі, -ая, -ае.
Махлярскія звычкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шахра́й, -я́, мн. -і́, -ёў, м. (разм., пагард.).
Чалавек, які любіць пажывіцца за кошт іншых; жулік.
|| ж. шахра́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, -ра́ек.
|| прым. шахра́йскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)