Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Verbum
анлайнавы слоўнікдурна́я
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
губа́I
◊
наду́ть гу́бы надзьму́ць гу́бы;
губа́ не
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дурні́ца I
2.
дурні́ца II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
простофи́ля
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
са́ла
◊ залі́ць с. за ску́ру — (каму) навреди́ть (насоли́ть) (кому);
ду́рань-ду́рань, а с. лю́біць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пень (
○ на пні — на корню́;
◊ стая́ць як п. — стоя́ть как пень;
це́раз п. кало́ду — че́рез пень кало́ду;
п.-пнём — дура́к дурако́м;
глухі́ як п. — глухо́й как пень;
вялі́кі п. ды ду́рань —
ці саво́ю аб п., ці пнём аб саву́ —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ду́рань, -рня
1.
2. (карточная игра) дура́к;
◊ ду́рня стро́іць — валя́ть дурака́; ко́рчить (из себя́) дурака́;
пакі́нуць у ду́рнях — оста́вить в дурака́х;
прыкі́двацца ду́рнем — прики́дываться дурачко́м;
аста́цца (заста́цца) у ду́рнях — оста́ться в дурака́х;
ду́рняў шука́ць — дурако́в иска́ть;
стро́іць ду́рня — (з каго) де́лать дурака́ (из кого);
разыгра́ць ду́рня — разыгра́ть дурака́;
д. ду́рнем — дура́к дурако́м;
набі́ты д. — наби́тый дура́к;
гэ́та ко́жны д. мо́жа — э́то ка́ждый дура́к мо́жет;
знайшо́ў (знайшлі́) ~рня — нашёл (нашли́) дурака́;
каб (я, ён) не быў ду́рнем — не будь (я, он) дурако́м;
д.-д., а са́ла лю́біць — губа́ не
пашы́цца ў ду́рні — прики́нуться дурачко́м;
не д. — не дура́к;
ду́рняў не се́юць, яны́ са́мі ро́дзяцца —
заста́ў ду́рня бо́гу малі́цца, дык ён і лоб разаб’е́ —
лепш з разу́мным згубі́ць, чым з ду́рнем знайсці́ —
но́сіцца, як д. з пі́санай то́рбай —
абяца́нка-цаца́нка, а ду́рню ра́дасць —
ду́рням зако́н не пі́сан —
д. і мя́ла зло́міць —
вялі́кі пень ды д. —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вялі́кі
1. большо́й; (о буквах — ещё) прописно́й, загла́вный; (значительный по количеству — ещё) изря́дный, здоро́вый, прили́чный, внуши́тельный; (значительного объёма — ещё) объёмистый; (занимающий большое пространство, громадный — ещё) обши́рный, простра́нный, огро́мный; (о растительности — ещё) бу́йный; (в большой степени — об отрицательных качествах — ещё) поря́дочный;
2. (важный) вели́кий, большо́й; (заметный, крупный) соли́дный, внуши́тельный;
3. (выдающийся, одарённый) большо́й, вели́кий;
4. (взрослый) большо́й;
5. (выдающийся по своему значению) вели́кий;
6. (составная часть титулов) вели́кий;
7. (очень сильный) большо́й, убеди́тельный, настоя́тельный;
◊ ад (з) ~кага ро́зуму — от большо́го ума́;
ад мало́га да ~кага — от ма́ла до вели́ка;
бяда́ ~кая — велика́ беда́;
в. расці́ — расти́ здоро́в;
~кай рукі́ — большо́й руки́;
~кая ва́жнасць — велика́ ва́жность;
~кая шы́шка —
глядзе́ць ~кімі вача́мі — смотре́ть больши́ми глаза́ми;
з ~кай ла́скі — (чыёй) по ми́лости (кого, чьей);
на (в.) жаль — к (большо́му) сожале́нию;
не ~кае што... — не бог зна́ет что...;
не ~кая хі́трасць — не велика́ хи́трость;
не ~кая шту́ка — не велика́ (не больша́я) хи́трость;
не в. страх — не велика́ беда́;
рабі́ць ~кія во́чы — де́лать больши́е глаза́;
сам в. — сам большо́й, сам себе́ хозяин;
~каму караблю́ ~кае пла́ванне —
~кая лы́жка рот дзярэ́ —
в. пень ды ду́рань —
з ~кага гро́му малы́ дождж —
у чужы́х рука́х піро́г в. —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)