дуж.

У выразе: як дуж — вельмі хутка, колькі ёсць сілы, колькі змогі стае (бегчы, кідацца, уцякаць і пад.).

Нясецца як дуж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ду́ж

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ду́ж дужа дужа дужы
Р. - - - -
Д. - - - -
В. - - - -
Т. - - - -
М. - - - -

Крыніцы: tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ду́жы, -ая, -ае; дуж.

Які валодае вялікай фізічнай сілай.

Узяўся за гуж, не кажы, што не дуж (прыказка).

|| наз. ду́жасць, -і, ж.

Прыродная д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гуж, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.

Скураная ці вераўчаная пятля ў хамуце, пры дапамозе якой прымацоўваюць аглоблі да дугі.

Узяўся за г. — не кажы, што не дуж (прыказка).

|| прым. гужавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Абыймо́ ’аб’ём’ (Дуж-Душ.). Гл. обойма.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пасо́ўнасць ’супадзенне’ (Дуж-Душ.). Да пасаваць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пачворны ’памножаны ў чатыры разы’ (Дуж-Душ.). З польск. poczwórny ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

неадно́йчы, прысл.

Не адзін раз. — Калі ўзяўся за гу ж, не кажы, што не дуж, — неаднойчы гаварыў Андрэй сабе. Шахавец. І нанава ўзнікла перад Васілём перабранае ў памяці, перадуманае неаднойчы. М. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Луча́к ’радыус’ (Дуж-Душ.). Новатвор 20‑х гадоў XX ст. Да луча́ць 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пласмо́ ’плашчыня, роўнядзь, плоскасць’ (Дуж-Душ.). Утворана па ўзору плазьмо ад пласкі ’пакаты, плоскі’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)