дрымо́тна

прыслоўе, утворана ад прыметніка

станоўч. выш. найвыш.
дрымо́тна дрымо́тней -

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дрымо́тна нареч. дремо́тно

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дрымо́тна,

1. Прысл. да дрымотны.

2. безас. у знач. вык. Пра дрымотны, санлівы стан. У невялікім фальварку пана Казіміра Рэклайціса не толькі ціха, але нават дрымота, сонна. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дрымо́тна-сало́дкі

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. дрымо́тна-сало́дкі дрымо́тна-сало́дкая дрымо́тна-сало́дкае дрымо́тна-сало́дкія
Р. дрымо́тна-сало́дкага дрымо́тна-сало́дкай
дрымо́тна-сало́дкае		 дрымо́тна-сало́дкага дрымо́тна-сало́дкіх
Д. дрымо́тна-сало́дкаму дрымо́тна-сало́дкай дрымо́тна-сало́дкаму дрымо́тна-сало́дкім
В. дрымо́тна-сало́дкі (неадуш.)
дрымо́тна-сало́дкага (адуш.)		 дрымо́тна-сало́дкую дрымо́тна-сало́дкае дрымо́тна-сало́дкія (неадуш.)
дрымо́тна-сало́дкіх (адуш.)
Т. дрымо́тна-сало́дкім дрымо́тна-сало́дкай
дрымо́тна-сало́дкаю		 дрымо́тна-сало́дкім дрымо́тна-сало́дкімі
М. дрымо́тна-сало́дкім дрымо́тна-сало́дкай дрымо́тна-сало́дкім дрымо́тна-сало́дкіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дрымо́тна-со́нны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. дрымо́тна-со́нны дрымо́тна-со́нная дрымо́тна-со́ннае дрымо́тна-со́нныя
Р. дрымо́тна-со́ннага дрымо́тна-со́ннай
дрымо́тна-со́ннае		 дрымо́тна-со́ннага дрымо́тна-со́нных
Д. дрымо́тна-со́ннаму дрымо́тна-со́ннай дрымо́тна-со́ннаму дрымо́тна-со́нным
В. дрымо́тна-со́нны (неадуш.)
дрымо́тна-со́ннага (адуш.)		 дрымо́тна-со́нную дрымо́тна-со́ннае дрымо́тна-со́нныя (неадуш.)
дрымо́тна-со́нных (адуш.)
Т. дрымо́тна-со́нным дрымо́тна-со́ннай
дрымо́тна-со́ннаю		 дрымо́тна-со́нным дрымо́тна-со́ннымі
М. дрымо́тна-со́нным дрымо́тна-со́ннай дрымо́тна-со́нным дрымо́тна-со́нных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дремо́тно нареч., безл., в знач. сказ. дрымо́тна;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

То́я ’рагулькі палявыя, Delphinum consolida L.’ (ТС, ПСл), ’званочак, Campanula persicifolia L.’ (лельч., Бейл.), ’сон, дрымотна, Pulsatilla pratensis Mill.’ (там жа), ’падтыннік, Chelidonium majus L.’ (там жа), то́я садо́ва ’рагулькі высокія, Delphium elatum’ (лельч., Нар. лекс.). Укр. то́я, то́ядь ’боцікі, Aconitum napellus L.’, тоя польо́ва ’крывяна-чырвоная герань, Geranium sanguineum L.’, ту́я, нето́я, чорното́я ’тс’, то́я лісна́ ’лазаніца звычайная, Lysimachia vulgaris L.’, польск. дыял. toja ’боцікі’, tojad ’тс’, tojeść ’лазаніца, Lysimachia nummularia L.’, ст.-польск. toje, matki boże toje, tojeść, matki boże(j) tojeść, matki boży tojeść ’лазаніца звычайная, Lysimachia vulgaris L.’. Арэальнае ўтварэнне з не да канца высветленай этымалогіяй (Пастусяк, Pogranicze, 320–322). Брукнер (572) у якасці зыходнай формы для польскай мовы лічыць tojeść, tojest, to je (літаральна ’гэта ёсць’) як табуізаваную назву для атрутных і проціатрутных раслін. Дзендзяліўскі (SFPS, 12, 195) тлумачыць украінскую форму з суф. ‑ядь як вытворную ад то́я, якая азначала спачатку ’зараснік тоі’, а то́я ён выводзіць як адваротнае ўтварэнне ад нето́я, табуізаванай назвы з семантыкай ’гэта не ёсць расліна, што мае звышнатуральную моц’, параўн. таксама ЕСУМ, 5, 612. Будзішэўска (JP, 1974, 4, 174) мяркуе пра нямецкае паходжанне назвы ад das ist ’гэта ёсць’, магчыма, нейкім чынам пераробленае з ням. Dost ’мацердушка, Origanum L.’, што няпэўна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ма́рыць, ма́ру, ма́рыш, ма́рыць; незак.

Аддавацца марам. Калі туман плыве над логам, Рассейваючы кроплі рос, Стаю пад-сонцам я і мару. Панчанка. — Вось так, вось так, — прыгаворвае пані Мар’я, малюючы. — І трэба, Малец, не глядзець, не марыць, а рабіць сваё... Брыль. // Думаць аб ажыццяўленні чаго‑н. вельмі жаданага, імкнуцца ў думках да чаго‑н. З дзіцячых гадоў Мікола любіў маляванне, і сам ён употай марыў аб мастацкай школе. Якімовіч. Тварык .. [Ірынкі] засв[я]ціўся — яна марыла аб спатканні з братам. Чорны.

мары́ць, мару́, мо́рыш, мо́рыць; незак., каго-што.

1. Труціць, атручваць. Марыць прусакоў.

2. перан. Даводзіць да поўнага знясіленая; мардаваць, мучыць. [Чэрскую] страшылі на допытах, білі, марылі голадам, і, нічога не дазнаўшыся, праз чатыры месяцы выпусцілі з турмы. Галавач.

3. перан. Даводзіць да знямогі. Нязручна ж у адзежыне ў хаце сядзець, бо так жа морыць цяпло, аж дрымотна становіцца. Лынькоў. Віктар прысеў на прызбу, угрэўся, і яго пачаў марыць сон. Асіпенка.

4. Спец. Трымаць драўніну ў вадзе, у спецыяльным растворы для надання ёй цёмнага колеру і моцнасці. Марыць дуб. // Фарбаваць драўніну марылкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)