дражні́ць, дражню́, дра́жніш, дра́жніць; незак.
1. каго (што). Злаваць, наўмысна раздражняць чым-н.
Д. мядзведзя.
2. што. Узбуджаць, выклікаць якія-н. жаданні.
Д. апетыт.
Смачныя стравы дражнілі нос.
3. Паўтараць у смешным выглядзе чые-н. рухі, словы, а таксама называць крыўднай мянушкай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дражні́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дражню́ |
дра́жнім |
| 2-я ас. |
дра́жніш |
дра́жніце |
| 3-я ас. |
дра́жніць |
дра́жняць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
дражні́ў |
дражні́лі |
| ж. |
дражні́ла |
| н. |
дражні́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
дражні́ |
дражні́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
дра́жнячы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дражні́ць несов., в разн. знач. дразни́ть; (звать не по имени, а по насмешливой кличке — ещё) прозыва́ть;
д. саба́к — дразни́ть соба́к;
д. апеты́т — дразни́ть аппети́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дражні́ць, дражню, дражніш, дражніць; незак., каго-што.
1. Знарок, наўмысна злаваць, раздражняць чым‑н. Дражніць сабак. □ [Нюрка] наогул мала калі сядзела спакойна на месцы. То імчалася да бацькі ў краму і мыла там падлогу, то дапамагала заганяць у хлявы калгасных цялят, то дражніла панурага скнару Колю. Даніленка. // Паўтараць у смешным выглядзе чые‑н. словы, рухі і пад. Нехта дражніць мяне: Кашляну, — і ў адказ кашляне І схаваецца недзе... Куляшоў. — Вось як прыпільную, дык я на тваёй галаве патраву зраблю, — дражніць Цімох Кустрэя. Колас. // Называць крыўднай мянушкай. — Смыкам дражняць мяне, а сапраўднае прозвішча Скрыпка. Гурскі. Дзеці дражняць Сцёпку сцяблом-граблом, відаць, за доўгія ногі. Хомчанка.
2. Узбуджаць, распальваць, выклікаць якія‑н. пачуцці, жаданні. На сталах на гэтых страва Дражніць нос прынадным пахам. Крапіва. Вобраз панны Ядвісі стаяў неадступна ў вачах, дражніў .. [Лабановіча], кудысь зваў і смяяўся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дражні́ць ’дражніць’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Сл. паўн.-зах.). Рус. дразни́ть, дражни́ть, укр. дражни́ти, польск. drażnić, чэш. (ст.-чэш.) drážniti, серб.-харв. дразнити. Прасл. *drazniti, магчыма, ад *draznь, вытворнага з суф. ‑znь ад асновы *dra‑. Падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 5, 104 (з аглядам версій). Гл. яшчэ Фасмер, 1, 534; Бернекер, 1, 221; Слаўскі, 1, 162; Махэк₂, 127.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дразни́ть несов. дражні́ць, цвялі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прадражні́ць, ‑дражню, ‑дражніш, ‑дражніць; зак., каго.
1. Даць мянушку.
2. Дражніць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
поддра́знивать несов., разг. падра́жніваць, дражні́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пацве́льваць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго, з каго.
Злёгку дражніць, пасмейвацца з каго-н.
П. палачкай жука.
П. з бяскрыўднай дзяўчынкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перадражні́ць, -дражню́, -дра́жніш, -дра́жніць; -дра́жнены; зак., каго-што.
Падрабляючыся пад каго-н., падаць у смешным выглядзе.
П. крыўляку.
|| незак. перадра́жніваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)