до́блесць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. до́блесць
Р. до́блесці
Д. до́блесці
В. до́блесць
Т. до́блесцю
М. до́блесці

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

до́блесць, -і, ж. (высок.).

1. Мужнасць, адвага, геройства.

Воінская д.

2. Высокая самаадданасць у працы, у дзейнасці.

Працоўная д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

до́блесць ж. до́блесть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

до́блесць, ‑і, ж.

Высок. Адвага, мужнасць, геройства. Воінская доблесць. // Бязмежнай самаадданасць у дасягненні якой‑н. высокай мэты. Працоўная доблесць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

До́блесцьдоблесць’ (БРС). Гл. до́блесны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

до́блесть до́блесць, -ці ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

во́інскі, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да ваеннай справы, ваеннай службы.

Воінская павіннасць.

Усеагульны в. абавязак.

2. Уласцівы воіну (высок.).

Воінская доблесць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

До́блесны ’доблесны’ (БРС), до́блесцьдоблесць’ (БРС). Запазычанне з рус. до́блестный ’тс’, до́блесть. У рус. мове до́блесть лічыцца запазычаннем са ст.-слав. доблесть ’тс’ (гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 145). У Фасмера (1, 520) рус. до́блесть разглядаецца як спрадвечнае слова, не запазычанне. Таксама Трубачоў (Эт. сл., 5, 40) разглядае гэтыя словы як працяг прасл. *doblʼestь. Вельмі няпэўна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гераі́зм, ‑у, м.

Праяўленне мужнасці, стойкасці, самаадданасці ў імя высокай мэты; доблесць, геройства. Працоўны гераізм савецкіх людзей. У барацьбе з нямецкімі фашыстамі беларускі народ праявіў масавы гераізм і самаахвярнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

імянны́, ‑ая, ‑ое.

Памечаны імем уладальніка; выдадзены на чыё‑н. імя. Імянны пярсцёнак. □ [Браніслава Іванаўна] узнагароджана імянным залатым гадзіннікам, 60 граматамі, медалём «За працоўную доблесць». Данілевіч. // Імя каго‑н. Імянная стыпендыя.

•••

Імянны спіс гл. спіс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)