Джэ́к
назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
Джэ́к |
Джэ́кі |
| Р. |
Джэ́ка |
Джэ́каў |
| Д. |
Джэ́ку |
Джэ́кам |
| В. |
Джэ́ка |
Джэ́каў |
| Т. |
Джэ́кам |
Джэ́камі |
| М. |
Джэ́ку |
Джэ́ках |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
джэ́к
‘птушка’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
джэ́к |
джэ́кі |
| Р. |
джэ́ка |
джэ́каў |
| Д. |
джэ́ку |
джэ́кам |
| В. |
джэ́ка |
джэ́каў |
| Т. |
джэ́кам |
джэ́камі |
| М. |
джэ́ку |
джэ́ках |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
джэк-ло́нданаўскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
джэк-ло́нданаўскі |
джэк-ло́нданаўская |
джэк-ло́нданаўскае |
джэк-ло́нданаўскія |
| Р. |
джэк-ло́нданаўскага |
джэк-ло́нданаўскай
джэк-ло́нданаўскае |
джэк-ло́нданаўскага |
джэк-ло́нданаўскіх |
| Д. |
джэк-ло́нданаўскаму |
джэк-ло́нданаўскай |
джэк-ло́нданаўскаму |
джэк-ло́нданаўскім |
| В. |
джэк-ло́нданаўскі (неадуш.)
джэк-ло́нданаўскага (адуш.) |
джэк-ло́нданаўскую |
джэк-ло́нданаўскае |
джэк-ло́нданаўскія (неадуш.)
джэк-ло́нданаўскіх (адуш.) |
| Т. |
джэк-ло́нданаўскім |
джэк-ло́нданаўскай
джэк-ло́нданаўскаю |
джэк-ло́нданаўскім |
джэк-ло́нданаўскімі |
| М. |
джэк-ло́нданаўскім |
джэк-ло́нданаўскай |
джэк-ло́нданаўскім |
джэк-ло́нданаўскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
джэк-по́т
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
джэк-по́т |
| Р. |
джэк-по́та |
| Д. |
джэк-по́ту |
| В. |
джэк-по́т |
| Т. |
джэк-по́там |
| М. |
джэк-по́це |
Крыніцы:
nazounik2008.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
павіля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.
Віляць некаторы час. Джэк толькі на момант азірнуўся, прывітальна павіляў гаспадару калматыя хвастом і яшчэ больш зацята аднавіў атакі на Давіда. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упа́рціцца, ‑рчуся, ‑рцішся, ‑рціцца; незак.
Праяўляць упартасць, быць упартым. [Ганька] таксама тупацела нагамі, калі Джэк упарціўся і не хацеў больш танцаваць з Джэмай. Васілевіч. Цяпер не толькі моладзь, але і старыя бавяць свой вольны час у палацы культуры. Адна Зося ўпарцілася. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гы́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Адрывіста і пагрозна вурчаць (звычайна пра сабак). Джэк адным скокам дагнаў.. [камень] і гыркаў, ляскаючы зубамі. Крапіва.
2. Разм. Груба і зласліва гаварыць, адказваць каму‑н.; пакрыкваць. Здаецца, што хлопцы злыя і раздражнёныя: гыркаюць адзін на аднаго, кашляюць, чхаюць, шморгаюць насамі. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жаке́й. З рус. жоке́й < франц. jockey, англ. jockey ’тс’. У рус. зафіксавана з першай палавіны XIX ст. (1845 г., у Грыбаедава ў форме жоке). На рус. (а не польск.) крыніцу ўказвае націск. Англ. jockey ад паўн.-англ. або шатландскага ўласнага імя Jock < Jack (Джэк) з памяншальным ‑y (Concise Oxford Dictionary₅, 654). Шанскі, 1, Ж, 295.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зая́длы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які надта прыахвоціўся да чаго‑н.; заўзяты. Заядлы курэц. Заядлы танцор. □ Тутэйшых заядлых паляўнічых было мала, і качак, можна сказаць, амаль ніхто не турбаваў. Лупсякоў.
2. Які вядзецца, выконваецца з асаблівай упартасцю, напорыстасцю; зацяты. Заядлая спрэчка. Заядлая барацьба. □ Джэк .. кідаўся ўперад на мужчын з заядлым брэхам. Крапіва.
3. Злосны, задзірысты. Заядлы чалавек. □ Маеўскія сабакі малыя, але заядлыя. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тупаце́ць, ‑пачу, ‑паціш, ‑паціць; незак.
1. Часта і моцна тупаць нагамі пры хадзьбе, бегу і пад. Калі цямнела,.. [вожык] выбірайся з кардоннай скрыпкі, дзе ўнучка зрабіла яму пасцель, тупацеў па пакоі, тыцкаўся лычыкам у сподак. Даніленка.
2. Часта стукаць, тупаць нагамі аб падлогу, зямлю. Глянуў на абцасы, — Былі ў іх моладасць і часы, Калі рабілі выкрунтасы І на ігрышчы тупацелі, А тут хадзіць больш не хацелі. Колас. Хромавых блішчастых ботаў не шкадуе [Лёнька] і тупаціць нагамі так, што ўгінаецца падлога і з яе ўздымаецца шызы пыл. Навуменка. З таптухай і аднаму ўправіцца няцяжка... сунь у ваду і тупачы, гані рыбу ў яе. Мележ. // Стукам, тупатам ног выражаць злосць, нязгоду, нездавальненне кім‑, чым‑н. Рыгор тупацеў перад .. [свінаркамі], нібы разгневаны певень, і нешта злосна выкрыкваў ахрыплым голасам. Шашкоў. [Ганька] таксама тупацела нагамі, калі Джэк упарціўся і не хацеў больш танцаваць з Джэмай. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)