дво́йчы, прысл.
Два разы.
Д. сказаць.
Д. тры — шэсць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дво́йчы
прыслоўе, утворана ад лічэбніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| дво́йчы |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дво́йчы нареч. два́жды; двухкра́тно;
◊ як д. два (чаты́ры) — как два́жды два (четы́ре)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дво́йчы, прысл.
1. Два разы. Ужо Костусь двойчы неўзаметкі Саскокваў з печы на разведкі. Колас. Двойчы ўжо ўздымалася над ракой, відаць, усё тая ж самая, хітрая чапля, не падпускаючы на стрэл. Брыль.
2. Удвайне. [Тарыел] ведаў толькі адно: іменна тут трэба сыходзіць у даліну, і гэта двойчы небяспечна: скала можа аказацца вельмі крутой, і тут жа, унізе, могуць аказацца салдаты. Самуйлёнак.
•••
Як двойчы два (чатыры) — бясспрэчна, ясна, зразумела.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дво́йчы ’двойчы’ (БРС, Нас., Шат., Касп.). Параўн. рус. дыял. дво́йчы, дво́ича, укр. дві́чи, дві́йчи, ст.-польск. dwójcy, dwujcy, dwajcy, ст.-слав. дъвоищи. Прасл. *d(ъ)vojьtji < *d(ъ)va + іменная форма *jьtjь ’ход’. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 193. Параўн. дво́жды.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
двойчы, два разы
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
двукра́тно нареч. два разы́, дво́йчы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раўнадзе́нства, -а, н.
Час, які бывае двойчы ў год, калі працягласць дня і ночы аднолькавыя.
Вясенняе і асенняе р.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
два́жды нареч.
1. дво́йчы; (два раза) два разы́;
2. (об умножении) два́жды два два ў два;
◊
как два́жды два як дво́йчы два.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
два, двух, двум, двума́, (аб) двух, м. і н.; дзве, дзвюх, дзвюм, дзвюма́, (аб) дзвюх, ж., ліч. кольк.
Лік, лічба і колькасць 2.
Двойчы д. — чатыры.
Напісаць лічбу д.
Д. сярпы.
Дзве хвіліны.
За аднаго бітага двух нябітых даюць (прыказка).
◊
Бачыць на два аршыны пад зямлёй (разм., часта іран.) — адрознівацца вялікай праніклівасцю.
Ні два і ні паўтара (разм.) — пра што-н. няпэўнае.
Як двойчы два (чатыры) — бясспрэчна, зразумела, ясна.
|| парадк. другі́, -о́е, -а́я.
Д. год.
Д. па парадку.
Другога мая.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)