дада́ць, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзі́м, -дасце́, -даду́ць; -да́й; -да́дзены; зак.
1. каго-што і чаго. Даць, зрабіць, сказаць і пад. ў дадатак да чаго-н.
Астатнія грошы дадам заўтра.
2. што да чаго. Сказаць або напісаць у дадатак да чаго-н.
Да сказанага нечага д.
3. што да чаго. Прыкласці, далучыць.
Да заявы д. медыцынскае заключэнне.
4. што да чаго. Скласці лікі.
Да пяці д. чатыры.
|| незак. дадава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць.
|| наз. дадава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дада́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дада́м |
дададзі́м |
| 2-я ас. |
дадасі́ |
дадасце́ |
| 3-я ас. |
дада́сць |
дададу́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
дада́ў |
дадалі́ |
| ж. |
дадала́ |
| н. |
дадало́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
дада́й |
дада́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
дада́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
дада́ць сов.
1. (дать недостающее) дода́ть;
аста́тнія гро́шы дада́м за́ўтра — остальны́е де́ньги дода́м за́втра;
2. мат. приба́вить;
да трох д. чаты́ры — к трём приба́вить четы́ре;
3. (сказать или написать в дополнение к чему-л.) доба́вить, приба́вить;
да ска́занага не́чага д. — к ска́занному не́чего доба́вить (приба́вить);
4. (присоединить) приложи́ть;
да зая́вы трэ́ба д. характары́стыку — к заявле́нию ну́жно приложи́ть характери́стику
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дада́ць, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць; ‑дадзім, ‑дасца, ‑дадуць; зак., каго-што.
1. і чаго. Дабавіць звыш таго, што ёсць ці павінна быць; павялічыць што‑н.; прыбавіць, дабавіць. Да чацвёркі шахцёраў прыйшлося дадаць яшчэ чатырох чалавек. Мікуліч. Калі бульба зварылася, бабка патаўкла яе, дадала пшанічнай мукі ды ўбіла пару яечак. Колас. // Сказаць ці напісаць у дадатак. [Таіса] памаўчала і дадала: — І сама сябе я не ведаю. Скрыган. Вось, бадай, і ўсё. Хіба толькі яшчэ дадам, што немаведама як і завошта зрабілі мяне нейкім ледзь не героем. Краўчанка.
2. і чаго. Аддаць другі раз тую частку чаго‑н., якая не была аддадзена раней. Вазьмі пакуль гэта, астатняе дадам заўтра.
3. Прыкласці, далучыць да чаго‑н. Дадаць характарыстыку да заявы.
4. Скласці лікі. Да пяці дадаць чатыры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
досочини́ть сов.
1. (в письменной форме) дапіса́ць, дада́ць;
2. (устно) дада́ць, прыду́маць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
подба́вить сов. падба́віць, даба́віць, дада́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дада́ча ж., разг. дода́ча; см. дада́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падкалаці́ць, -лачу́, -ло́ціш, -ло́ціць; -ло́чаны; зак., што і чым.
Дадаць у ежу прыправу.
П. мукой шчаўе.
|| незак. падкало́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыплюсава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак., што (разм.).
Складаючы лікі, дадаць да агульнай сумы, а таксама наогул далучыць.
|| незак. прыплюсо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)