даглядзе́ць, -гляджу́, -глядзі́ш, -глядзі́ць; -глядзі́м, -гледзіце́, -глядзя́ць; -глядзі́; зак.
Скончыць прагляд чаго-н.
Д. кінафільм.
|| незак. дагле́джваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даглядзе́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дагляджу́ |
даглядзі́м |
| 2-я ас. |
даглядзі́ш |
дагледзіце́ |
| 3-я ас. |
даглядзі́ць |
даглядзя́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
даглядзе́ў |
даглядзе́лі |
| ж. |
даглядзе́ла |
| н. |
даглядзе́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
даглядзі́ |
даглядзі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
даглядзе́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
даглядзе́ць сов.
1. (до конца) досмотре́ть; догляде́ть;
д. фільм — досмотре́ть (догляде́ть) фильм;
2. (каго, што) см. дагле́дзець 1, 2;
◊ не ~дзіш во́кам — запла́ціш бо́кам — смотри́ в о́ба
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даглядзе́ць,
гл. дагледзець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагле́дзець, ‑гледжу, ‑гледзіш, ‑гладзіць і даглядзе́ць, ‑гляджу, ‑глядзіш, ‑глядзіць; зак., каго-што.
1. Прагледзець да канца, да якога‑н. месца, часткі. Дагледзець фільм да канца. □ — Надзя, — папрасіў я. — Давай даглядзім, што будзе далей! Кірэенка.
2. (звычайна з адмоўем). Заўважыць, не выпусціць з-пад увагі; упільнаваць. Калісьці, у свае дзіцячыя гады, пасучы на Скуратовічавым хутары каровы, .. [Тварыцкі] не дагледзеў чараду, і адна карова забрыла ў лес. Чорны. Не дагледзіш вокам — заплаціш бокам. Прыказка. // Падгледзець, прасачыць за кім‑н., каб даведацца пра што‑н. Ялавіцкі ўсё роўна дагледзеў, на які двор пайшоў чалавек. Баранавых. Парашылі [конюхі] дагледзець, чым .. [Тром-сын] коней лечыць. Якімовіч.
3. Паклапаціцца аб кім‑, чым‑н., акружыць увагай, стварыць добры догляд. Дагледзець хворага. Дагледзець дзяцей. Даглядзець агарод. □ — Вось да нас таварыш прыехаў. Трэба каня, хлопцы, дагледзець: накарміць, напаіць. Лобан. І Ленін гаварыў байцам, Што рана Яшчэ вяртацца да зямлі згібелай, Што зможам даглядзець яе старанна, Калі са зграяю пакончым белай. Гаўрусёў. // Навесці парадак, прыбраць. [Буднік] парашыў неадкладна ж папрасіць жанчыну, якая даглядала за школай, каб яна дагледзела і ягоны пакой. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагле́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да дагледзець, даглядзець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагляда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да дагледзець, даглядзець (у 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
догляде́ть сов.
1. (просмотреть до конца) даглядзе́ць;
догляде́ть фильм до конца́ даглядзе́ць фільм да канца́;
2. (за кем, чем) дагле́дзець (каго, што);
догляде́ть за ребёнком дагле́дзець дзіця́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дагле́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад дагледзець, даглядзець.
2. у знач. прым. Акружаны клопатам; выпеставаны, ахайны. Конь быў заўсёды гладкі, дагледжаны. Бядуля. Дагледжаныя краны дрэў радавалі позірк... Кухараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
досмотре́ть сов.
1. (что) даглядзе́ць, дагле́дзець;
2. (произвести осмотр) офиц. агле́дзець; (на таможне) надгле́дзець;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)