дабіра́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. дабіра́юся дабіра́емся
2-я ас. дабіра́ешся дабіра́ецеся
3-я ас. дабіра́ецца дабіра́юцца
Прошлы час
м. дабіра́ўся дабіра́ліся
ж. дабіра́лася
н. дабіра́лася
Загадны лад
2-я ас. дабіра́йся дабіра́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час дабіра́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дабіра́цца несов.

1. в разн. знач. добира́ться;

2. (составляться) подбира́ться;

1, 2 см. дабра́цца;

3. страд. добира́ться; подбира́ться; см. дабіра́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дабіра́цца ​1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да дабрацца.

дабіра́цца ​2, ‑аецца; незак.

Зал. да дабіраць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дабе́льваць гл. дабяліць.

дабіра́цца гл. дабрацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дабра́цца, -бяру́ся, -бярэ́шся, -бярэ́цца; -бяро́мся, -бераце́ся, -бяру́цца; -бра́ўся, -бра́лася; -бяры́ся; зак., да каго-чаго.

1. Пасля затраты часу або сіл няскора дайсці, даехаць да якога-н. месца.

Д. да вёскі.

2. Прыкладаючы намаганні, дасягнуць разумення чаго-н.

Д. да сутнасці справы.

3. перан. Атрымаць магчымасць узяцца за каго-, што-н.; расправіцца з кім-н. (разм.).

Я да цябе яшчэ дабяруся.

|| незак. дабіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

добира́ться​I в разн. знач. дабіра́цца; см. добра́ться.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

добира́ться​II несов., страд., в разн. знач. дабіра́цца; см. добира́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Прышы́бці ’забіць’ (узд., Жд. 2), прышы́бнуць перан. ’прыгнясці’ (паст., Сл. ПЗБ), прышыбну́ць ’ашукаць, абмануць’ (Бяльк.), прышыба́ць ’хутка дабірацца’ (Мат. Гом.). Гл. шыбаць, шыбава́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

даво́лі, прысл.

1. (у спалучэнні з прым. або прысл.). У значнай ступені, у вялікай колькасці.

Прыйшлося дабірацца д. доўга.

2. безас., у знач. вык. Дастаткова, колькі трэба.

Дома ўсяго д.

3. безас. з інф. або з Р. Хопіць, досыць, пара спыніць.

Д. слоў, справа патрэбна!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самахо́дам, прысл.

1. Механічна (пра падачу разца або дэталі ў станках) (спец.).

2. 3 дапамогай уласнага рухавіка, без пабочнай цягі.

Камбайн ідзе с.

3. Рухаючыся сілай цячэння ракі (пра плыты, сплаўны лес).

Раней плыты маглі ісці с.

4. Уласнымі нагамі, пехатой (разм.).

Ён будзе дабірацца с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)