дабаўле́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дабаўле́нне дабаўле́нні
Р. дабаўле́ння дабаўле́нняў
Д. дабаўле́нню дабаўле́нням
В. дабаўле́нне дабаўле́нні
Т. дабаўле́ннем дабаўле́ннямі
М. дабаўле́нні дабаўле́ннях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дабаўле́нне ср. добавле́ние, доба́вка ж., прибавле́ние, приба́вка ж.; подба́вка ж.; см. дабаўля́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дабаўле́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. дабаўляць — дабавіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даба́віць, -ба́ўлю, -ба́віш, -ба́віць; -ба́ўлены; зак., каго-што і чаго.

1. Даць, наліць, насыпаць і пад. дадаткова, звыш таго, што маецца, што прызначана, або папоўніць тое, чаго не стае.

Д. вады.

Д. солі ў халаднік.

2. Сказаць або напісаць у дадатак.

Д. некалькі слоў да пісьма.

Усё зразумела, д. нечага.

|| наз. дабаўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэнатура́цыя, ‑і, ж.

Змяненне уласцівасцей бялку пад уплывам хімічных і фізічных умоў.

•••

Дэнатурацыя спірту — дабаўленне ў спірт атрутных або непрыемных на смак рэчываў, каб зрабіць яго непрыгодным для піцця.

[Фр. dénaturation.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́льнік, ‑а, м.

Від трохскладовага верша, пераходнага ад сілаба-танічнага да танічнага, у якім дапускаецца пропуск аднаго-двух ненаціскных складоў, радзей аднаго націскнога, або дабаўленне аднаго ненаціскнога склада ўнутры радка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

добавле́ние ср.

1. (действие) дабаўле́нне, -ння ср.; прыбаўле́нне, -ння ср.; дадава́нне, -ння ср.; см. добавля́ть;

2. (то, что добавляется) даба́ўка, -кі ж.; прыба́ўка, -кі ж.; дада́так, -тку м.;

примеча́ния и добавле́ния заўва́гі і дада́ткі;

в добавле́ние к ска́занному у дада́так да ска́занага;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

приба́вка ж.

1. (действие) дадава́нне, -ння ср., прыбаўле́нне, -ння ср., прыба́ўка, -кі ж.; дабаўле́нне, -ння ср., даба́ўка, -кі ж.; павелічэ́нне, -ння ср.; неоконч. павялі́чванне, -ння ср.; см. приба́вить​ 1, 2;

2. (то, что прибавлено) прыба́ўка, -кі ж.; дада́так, -тку м.;

получи́ть приба́вку атрыма́ць прыба́ўку;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пры..., прыстаўка.

1. Ужываецца пры ўтварэнні дзеясловаў і надае значэнні: а) давядзенне руху да канчатковай мэты; завяршэнне руху ў пэўным пункце, напрыклад: прыбегчы, прыйсці, прывалачы, прыляцець, прыпаўзці; б) давядзенне дзеяння да пэўнага выніку, напрыклад: прыахвоціць, прывучыць, прыкончыць, прыспець; в) збліжэнне, сутыкненне, напрыклад: прыткнуць, прыпнуць, прыхіліць; г) злучэнне, змацаванне, напрыклад: прыбіць, прыкалоць, прыклеіць, прыляпіцца, прымерзнуць, прыстаць, прышыць; д) сцісканне, выгладжванне, пашкоджанне ў выніку сціскання, напрыклад: прыкачаць, прымяць, прыціснуць; е) рух, накіраваны к сабе; дзеянне ў сваіх уласных мэтах, напрыклад: прывабіць, прыгрэбці, прыманіць, прысвоіць, прытуліць; ж) дадаванне, дабаўленне да чаго‑н., напрыклад: прыбавіць, прыараць, прылгаць, прыліць, прыпісаць; з) непаўнату дзеяння, напрыклад: прыадчыніць, прыглушыць, прыкрыць, прысылаць; і) суаднесенасць з пэўнай датай, надзеяй, напрыклад: прымеркаваць, прысвяціць, прыстасаваць; к) (толькі ад асноў дзеясловаў незакончанага трывання з суфіксамі ‑ыва‑, ‑іва‑, ‑ва-) дзеянне, якое суправаджае якое‑н. іншае дзеянне, напрыклад: прыгаворваць, прыпяваць, прытанцоўваць, прытупваць.

2. Ужываецца пры ўтварэнні назоўнікаў і прыметнікаў, падаючы значэнне: які размяшчаецца паблізу, каля чаго‑н., непасрэдна прымыкае да чаго‑н., напрыклад: прыбярэжны, прылесак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прибавле́ние ср.

1. (действие) дадава́нне, -ння ср., прыбаўле́нне, -ння ср., прыба́ўка, -кі ж.; павелічэ́нне, -ння ср.; дабаўле́нне, -ння ср., даба́ўка, -кі ж.; павялі́чванне, -ння ср.; прыбыва́нне, -ння ср.; перабо́льшанне, -ння ср.; перабо́льшванне, -ння ср.; перавелічэ́нне, -ння ср.; см. приба́вить, приба́виться;

2. (то, что прибавлено) дада́так, -тку м.; (прибавка) прыба́ўка, -кі ж.;

рассказа́л об э́том с ра́зными прибавле́ниями расказа́ў аб гэ́тым з ро́знымі дада́ткамі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)