гі́льза, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Металічная закрытая трубка для кідальнага зараду і сродкаў запальвання.

2. Папяровая трубачка, якую набіваюць тытунём пры вырабе папярос.

|| прым. гі́льзавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гі́льза ж., в разн. знач. ги́льза

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гі́льза, ‑ы, ж.

1. Металічная, закрытая з аднаго канца трубка, якая служыць абалонкай зарада для агнястрэльнай зброі; састаўная частка патрона, снарада. Вісарыён выкінуў пустую гільзу і заклаў новы патрон. Самуйлёнак.

2. Папяровая трубачка, якую набіваюць тытунём пры вырабе папярос. Гільза з муштуком.

3. Назва розных дэталей, якія маюць форму трубкі. Гільза цыліндра.

[Ням. Hülse.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Гі́льза́ ’гільза’ (БРС). Рус. ги́льза (з 1803 г.), укр. гі́льза. Першакрыніцай з’яўляецца ням. Hülse ’тс’. Фасмер, 1, 406; Шанскі, 1, Г, 72.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ги́льза гі́льза, -зы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стака́н, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Гільза артылерыйскага снарада.

2. Назва дэталей рознага прызначэння, якія маюць цыліндрычную форму.

|| прым. стака́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

патро́н¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Гільза з капсулем, зарадам і куляй (або шротам).

Баявыя патроны.

2. Полая трубка, цыліндр для ўсталявання чаго-н. у розных прыстасаваннях, прыборах (спец.).

|| прым. патро́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

патро́нный патро́нны;

патро́нная ги́льза патро́нная гі́льза;

патро́нный заво́д патро́нны заво́д.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патро́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да патрона ​1. Патронны завод. Патронная гільза. // Прызначаны для патронаў. Патронная скрынка. // Які зараджаецца патронамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фальшфе́ер, ‑а, м.

Спец. Папяровая гільза, напоўненая піратэхнічным саставам, які гарыць роўным яркім полымем і выкарыстоўваецца на судне для сігналізацыі або для асвятлення.

[Ням. Falschfeuer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)