гі́льза

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. гі́льза гі́льзы
Р. гі́льзы гі́льз
гі́льзаў
Д. гі́льзе гі́льзам
В. гі́льзу гі́льзы
Т. гі́льзай
гі́льзаю		 гі́льзамі
М. гі́льзе гі́льзах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

гі́льза, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Металічная закрытая трубка для кідальнага зараду і сродкаў запальвання.

2. Папяровая трубачка, якую набіваюць тытунём пры вырабе папярос.

|| прым. гі́льзавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гі́льза ж., в разн. знач. ги́льза

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гі́льза, ‑ы, ж.

1. Металічная, закрытая з аднаго канца трубка, якая служыць абалонкай зарада для агнястрэльнай зброі; састаўная частка патрона, снарада. Вісарыён выкінуў пустую гільзу і заклаў новы патрон. Самуйлёнак.

2. Папяровая трубачка, якую набіваюць тытунём пры вырабе папярос. Гільза з муштуком.

3. Назва розных дэталей, якія маюць форму трубкі. Гільза цыліндра.

[Ням. Hülse.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГІ́ЛЬЗА

(ням. Hülse літар. абалонка),

1) у артылерыі элемент артылерыйскага боепрыпасу патроннага і паасобнага зараджання, танкасценны метал. стакан для размяшчэння парахавога зараду, сродкаў запальвання і інш. Для танкавай артылерыі часта вырабляюць з саставаў, якія поўнасцю або часткова згараюць у час стрэлу.

2) гільза стралковай зброі падобна па канструкцыі на гільзу артыл. патрона. Бываюць латунныя, стальныя, кардонныя (для паляўнічай зброі).

3) гільза ў тэхніцы — пустацелая зменная цыліндрычная ўстаўка поршневых цеплавых рухавікоў (унутры гільзы перамяшчаецца поршань). Вырабляюць з чыгуну, устанаўліваюць у блок-картэрах рухавікоў з алюмініевых сплаваў.

т. 5, с. 245

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гі́льза ж Hülse f -, -n; Büchse f -, -n;

патро́нная гі́льза Patrónenhülse f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Гі́льза́ ’гільза’ (БРС). Рус. ги́льза (з 1803 г.), укр. гі́льза. Першакрыніцай з’яўляецца ням. Hülse ’тс’. Фасмер, 1, 406; Шанскі, 1, Г, 72.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гі́льза

(ням. Hülse)

1) металічная трубка з капсулем, якая служыць абалонкай зарада для агнястрэльнай зброі;

2) пустацелая зменная цыліндрычная ўстаўка поршневых цеплавых рухавікоў;

3) папяровая трубка папяросы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ги́льза гі́льза, -зы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

cartridge case [ˈkɑ:trɪdʒˌkeɪs] n. патро́нная гі́льза

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)