Гу́шчы

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Гу́шчы
Р. Гу́шч
Гу́шчаў
Д. Гу́шчам
В. Гу́шчы
Т. Гу́шчамі
М. Гу́шчах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гу́шча

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. гу́шча
Р. гу́шчы
Д. гу́шчы
В. гу́шчу
Т. гу́шчай
гу́шчаю
М. гу́шчы

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адцадзі́ць, -цаджу́, -цэ́дзіш, -цэ́дзіць; -цэ́джаны; зак., што.

Цэдзячы, адліць; адцзяліць рэдкае, вадкасць ад гушчы і пад.

А. малако.

А. бульбу.

|| незак. адцэ́джваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гу́шча, -ы, ж.

1. Густы асадак (стравы, раствору і пад.).

На дне засталася г.

Г. дзяцей не разганяе (прыказка).

2. Тое, што і гушчар.

3. Самае густое месца ў чым-н., цэнтр.

Уціснуцца ў самую гушчу натоўпу.

Быць у гушчы падзей (перан.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кабза́рскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кабзара, належыць яму. Толькі кліч кабзарскі нёсся гучна ў далі, Прабіваўся ў гушчы, як вечавы звон. Гурло.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцадзі́ць, сцаджу́, сцэ́дзіш, сцэ́дзіць; сцэ́джаны; зак., што.

1. Зліць, выліць вадкасць, працэджваючы праз што-н.; зліваючы, аддзяліць вадкасць ад аселай гушчы або частку вадкасці, не боўтаючы.

С. ваду з пельменяў.

С. сыроватку з тварагу.

2. Выцадзіць малако з саскоў.

С. грудное малако.

|| незак. сцэ́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сцэ́джванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Трушчы́на ‘гушча, якая засталася на дне’ (Нас., Растарг.), ‘штосьці кіслае, салёнае і горкае’ (Растарг.), трушчы́ны ‘адыходы ад воску, вашчына’ (Нас.), трушчы́нкі ‘рэшткі ад выціскання соку’ (Нас.). Параўн. славен. troščína ‘часцінка гушчы’ (< *treskati, Сной у Бязлай, 5, 233). Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кафе́йны в разн. знач. кофе́йный;

○ ~нае дрэ́ва — кофе́йное де́рево;

◊ гада́ць на ~най гу́шчы — гада́ть на кофе́йной гу́ще

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сцадзі́ць, сцаджу, сцэдзіш, сцадзіць; зак., што.

Зліць, выліць (вадкасць), працэджваючы праз што‑н. Сцадзіць малако ў збаны. // Зліць (вадкасць) з аселай гушчы або зліць (частку вадкасці) не боўтаючы. Сцадзіць ваду з крухмалу. // Убавіць якую‑н. колькасць. Сцадзіць малако з грудзей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адцадзі́ць, ‑цаджу, ‑цэдзіш, ‑цэдзіць; зак., што.

Цэдзячы, адліць; аддзяліць рэдкае, вадкасць ад гушчы, прымесей. З печы спрытна злезла гаспадыня, схапіла на запечку анучу і анучаю выхапіла з пячуркі чыгунок ды панесла яго ў кут ля парога, каб адцадзіць над цэбрам бульбу. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)