грудзі́нка, -і, ДМ -нцы, ж.
Мяса з грудной часткі тушы.
Свіная г.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
грудзі́нка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
грудзі́нка |
| Р. |
грудзі́нкі |
| Д. |
грудзі́нцы |
| В. |
грудзі́нку |
| Т. |
грудзі́нкай
грудзі́нкаю |
| М. |
грудзі́нцы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
грудзі́нка ж. (мясо) груди́нка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грудзі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Мяса з грудной часткі тушы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карэ́йка, -і, ДМ -рэ́йцы, ж.
Свіная або цялячая грудзінка спецыяльнага прыгатавання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
груди́нка грудзі́нка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
карэ́йка, ‑і, ДМ ‑рэйцы, ж.
Свіная або цялячая грудзінка спецыяльнага прыгатавання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ванзо́нка ’вэнджаны кумпяк’ (КЭС). Запазычанне з польскай мовы wędzonka ’вэнджаная грудзінка’ < wędzić (Кюнэ, Poln., 113).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вандлі́на, ванглёнка, вянгліна ’вэнджанае мяса’ (Касп.). З польск. мовы: wędliny ’вэнджаная грудзінка’ < wędzić (Кюнэ, Poln., 113). Параўн. ванзонка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́ша ‘асвежаванае і выпатрашанае цела забітай жывёлы’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк.), ‘пра постаць, фігуру вялікага, поўнага чалавека’ (ТСБМ, Вруб.); туш ‘паўната, поўнае цела’: залезе бусало ў закуток, бу тая туш (ТС), ст.-бел. туша ‘сцягно, падрыхтаванае да ўжытку цела забітай жывёлы’: две тꙋшы мꙗса козлового (1552 г., ГСБМ). Параўн. укр. ту́ша, туша́, туш ‘тс’, рус. ту́ша ‘сцяг, цела забітай жывёлы’, польск. tusza ‘цела чалавека’, ‘паўната’. Апошняе лічыцца запазычаным у XVIII ст. з рус. ту́ша, чаму пярэчыць фіксацыя ў старабеларускай мове XVI ст. Слова звязваецца з тук, тыть, гл. Праабражэнскі, 2, 24; Гараеў, 381; Фасмер, 4, 129; Арол, 4, 123 (аналагічна да рус. крыша < крыть). Сумнеўна Якабсон (IJSLP, 1/2, 1953, 273) — з рус. ту́хнуть і Чарных (2, 274) — з рус. тощий. Відаць, запазычана з цюркскіх моў: параўн. тат., баш. түш ‘грудзінка’, тур. döş ‘бок; пярэдняя частка тушы’ (ЕСУМ, 5, 688; Борысь, 655).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)