грубы́

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. грубы́ груба́я грубо́е грубы́я
Р. грубо́га грубо́й
грубо́е		 грубо́га грубы́х
Д. грубо́му грубо́й грубо́му грубы́м
В. грубы́ (неадуш.)
грубо́га (адуш.)		 грубу́ю грубо́е грубы́я (неадуш.)
грубы́х (адуш.)
Т. грубы́м грубо́й
грубо́ю		 грубы́м грубы́мі
М. грубы́м грубо́й грубы́м грубы́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

гру́бы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. гру́бы гру́бая гру́бае гру́быя
Р. гру́бага гру́бай
гру́бае		 гру́бага гру́бых
Д. гру́баму гру́бай гру́баму гру́бым
В. гру́бы (неадуш.)
гру́бага (адуш.)		 гру́бую гру́бае гру́быя (неадуш.)
гру́бых (адуш.)
Т. гру́бым гру́бай
гру́баю		 гру́бым гру́бымі
М. гру́бым гру́бай гру́бым гру́бых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

гру́бая

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз. мн.
ж. -
Н. гру́бая гру́быя
Р. гру́бай гру́бых
Д. гру́бай гру́бым
В. гру́бую гру́бых (адуш.)
Т. гру́бай
гру́баю		 гру́бымі
М. гру́бай гру́бых

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ла́янка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Абразлівыя, грубыя словы, выразы, дакоры.

Зняважлівая л.

2. Сварка.

Пражыць век без лаянкі.

|| прым. ла́янкавы, -ая, -ае.

Лаянкавыя словы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гру́бы, -ая, -ае.

1. Недастаткова культурны, недалікатны.

Грубыя паводзіны.

Грубае абыходжанне.

Груба (прысл.) адказаць.

2. Недастаткова апрацаваны, няўмела зроблены.

Грубая мэбля.

Грубая работа.

3. Прыблізны, не распрацаваны падрабязна.

Г. падлік.

Груба (прысл.) кажучы.

4. Які выходзіць за межы элементарных правіл.

Грубая памылка.

Грубае парушэнне законнасці.

5. Рэзкі, непрыемны на слых.

Г. голас.

○

Грубыя кармы — раслінныя кармы (сена, салома, мякіна і пад.) з адносна малой колькасцю пажыўных рэчываў.

|| наз. гру́басць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наско́к, -у, м.

1. Імклівы напад, скачок з мэтай нападу.

Н. звера.

2. перан. Грубыя, беспадстаўныя нападкі, абвінавачанні супраць каго-н.

Адміністрацыйны н.

◊

З наскоку — не падумаўшы як след, добра не разабраўшыся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ла́янка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Абразлівыя, грубыя словы, выразы. Самая адборная і зняважлівая лаянка разлягалася па наваколлю. Паслядовіч. // Грубыя дакоры. Угледзеўшы Лібу, якая ў гэту хвіліну порстка ўварвалася з надворку ў хату, .. [маці] накінулася на дачку з востраю лаянкай. Гартны.

2. Сварка. Год пяцьдзесят дзед з бабай пражылі, Без лаянкі. Валасевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разбраха́цца, ‑брашуся, ‑брэшашся, ‑брэшацца; зак.

Разм. Пачаць доўга і моцна брахаць. Як разбрахаліся сабакі, з хаты да аконнай шыбы прыліп нейчы твар. Галавач. // Дапускаць лаянку, ужываць грубыя словы. Разбрахаўся хлопец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Барлёчы ’грубыя жаночыя чаравікі’ (Касп.), барля́чы (Шат.), ба́рлеч ’чаравік’. Укр. дыял. берля́чі ’зімовыя чаравікі’, польск. berlacze ’зімовыя боты, пантофлі’. Першакрыніца — ням. Bärenlatschen (да Bär ’мядзведзь’, Latsche ’пантофля’, гл. Брукнер, 21). Бел. і ўкр. формы, магчыма, праз польск. мову.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заскару́злы, ‑ая, ‑ае.

Агрубелы, шорсткі, шурпаты. Грубыя, заскарузлыя рукі нагадвалі ўсохлую патрэсканую зямлю. Дуброўскі. // перан. Адсталы, закаснелы. Дзесьці ў цёмных нетрах заскарузлай Данькавай душы ёсць нешта такое, што можна назваць падабенствам да чалавечых пачуццяў. Шкраба. Кіпела Затонне, выбітае з каляіны заскарузлай плыні вясковага жыцця. Перкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)