гро́м
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
гро́м |
грамы́ |
| Р. |
гро́му |
грамо́ў |
| Д. |
гро́му |
грама́м |
| В. |
гро́м |
грамы́ |
| Т. |
гро́мам |
грама́мі |
| М. |
гро́ме |
грама́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
гром, -у, мн. грамы́, -о́ў, м.
1. Грукат, які суправаджае маланку ў час навальніцы.
Раскаты грому.
Як г. з яснага неба (перан.: раптоўна, нечакана).
2. перан., чаго або які. Моцны гул, грукат.
Г. апладысментаў.
|| прым. грамавы́, -а́я, -о́е.
Г. удар.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гром прям., перен. гром, род. гро́му м.,
◊
(как) гром среди́ я́сного не́ба (як) гром сяро́д я́снага не́ба;
мета́ть громы и мо́лнии дава́ць перуно́ў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гром (род. гро́му) м., в разн. знач. гром;
◊ як з гро́му — как снег на́ голову;
як г. з я́снага не́ба — как гром среди́ я́сного не́ба;
з вялі́кага гро́му малы́ дождж — погов. гора́ родила́ мышь;
паку́ль г. не гры́мне, мужы́к не перахры́сціцца — посл. пока́ гром не гря́нет, мужи́к не перекре́стится
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гром, ‑у, м.
1. Грукат і трэск, якія суправаджаюць маланку ў час навальніцы. Голасам моцы, ціха і важна Гром пракаціўся ўгары. Луг адазваўся грому працяжна, Лес адгукнуўся стары. Колас. Гром грыміць і грыміць... Б’е пярун агнявы. Чарот. З вялікага грому дажджу не бывае. Прыказка.
2. чаго або які. Моцны гул, грукат. Гром кананады. Гарматы гром. □ Узнялася магутная людская хваля, ударыла громам воплескаў. Шамякін.
•••
Як гром з яснага неба — раптоўна, зусім нечакана (здарылася што‑н., з’явіўся хто‑н. і пад.). Як гром з яснага неба было для Малышава з’яўленне упаўнаважаных ад сельскага савета. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гром ’гром’. Сюды ж грыме́ць. Параўн. рус. гром, греме́ть, укр. грім, гримі́ти, польск. grom, grzmieć, чэш. hrom, hřměti, ст.-слав. громъ, грьмѣти. У аснове ляжыць і.-е. гукапераймальнае *ghrem‑: *ghrom‑ (апафанічныя варыянты). Параўн., напр., грэч. χρεμίζω, χρόμος ’шум, гук’. Сюды ж і бел. граме́ць (але з іншай рэфлексацыяй ‑рь‑). Слаўскі, 1, 347, 372–373; Фасмер, 1, 455, 460.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гром / удар: пярун; грымоты (мн., разм.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
вуркатлі́вы раска́тистый;
в. гром — раска́тистый гром
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грамавы́, -а́я, -о́е.
1. гл. гром.
2. Вельмі моцны, аглушальны.
Г. голас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раска́цісты, -ая, -ае.
Гулкі, моцны, з раскатамі.
Р. гром.
|| наз. раска́цістасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)