гні́сці
дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
гнію́ |
гніё́м |
| 2-я ас. |
гніе́ш |
гніяце́ |
| 3-я ас. |
гніе́ |
гнію́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
гні́ў |
гнілі́ |
| ж. |
гніла́ |
| н. |
гніло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
гні́й |
гні́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
гніючы́ |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
гні́сці несов.
1. гнить; тлеть; (о трупах — ещё) разлага́ться;
2. перен. гнить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гні́сці і гніць, гнію́, гніе́ш, гніе́; гніём, гніяце́, гнію́ць; гніў, гніла́, -ло́; незак.
1. Станавіцца гнілым пад уздзеяннем мікраарганізмаў.
Сена гніе.
2. перан. Цяжка жыць, гібець.
Г. у акопах.
|| зак. згні́сці і згніць, -гнію́, -гніе́ш, -гніе́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гні́сці і гніць, гнію, гніеш, гніе; пр. гніў, ‑ла, ‑ло; незак.
1. Разбурацца, станавіцца гнілым ад дзеяння мікраарганізмаў. Гніць у зямлі. □ На зямлі гніюць пакрытыя мохам камлі лясных волатаў. В. Вольскі. [Леўчык] ніколі добра не з’еў, не знасіў добрай адзежыны, а ў самога свіран дабра гніе. Чарнышэвіч. // перан. Занепадаць, разлагацца. Сацыялістычная сістэма развіваецца, капіталістычная — гніе.
2. перан. Цярпець гора, мукі; гібець. Гніць у турме. Гніць у акопах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гні́сці, гніць (БРС, Шат., Касп.). Рус. гнить, укр. гни́ти, польск. gnić, чэш. hníti, серб.-харв. гњи̏ти, балг. гни́я, ст.-слав. гнити. Прасл. *gniti (чаргуецца з *gnojь, гл.). Роднаснымі лічацца ст.-в.-ням. gnitan ’расціраць’, ст.-грэч. χνίει ’распадацца на дробныя кавалачкі’. Падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 6, 176–177; гл. таксама Фасмер, 1, 421–422; Слаўскі, 1, 302–303. Вытворныя гнілы́, гніль (*gnitъ, *gnilь) маюць прасл. характар (Трубачоў, там жа’, 174–176).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
згніва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
Гнісці, падвяргацца гніенню.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гніць несов., см. гні́сці
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сгнива́ть несов.
1. гні́сці, гніць, згніва́ць;
2. перен. гні́сці, гніць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)