гарлі́вы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
гарлі́вы |
гарлі́вая |
гарлі́вае |
гарлі́выя |
| Р. |
гарлі́вага |
гарлі́вай
гарлі́вае |
гарлі́вага |
гарлі́вых |
| Д. |
гарлі́ваму |
гарлі́вай |
гарлі́ваму |
гарлі́вым |
| В. |
гарлі́вы (неадуш.)
гарлі́вага (адуш.) |
гарлі́вую |
гарлі́вае |
гарлі́выя (неадуш.)
гарлі́вых (адуш.) |
| Т. |
гарлі́вым |
гарлі́вай
гарлі́ваю |
гарлі́вым |
гарлі́вымі |
| М. |
гарлі́вым |
гарлі́вай |
гарлі́вым |
гарлі́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гарлі́вы уст. усе́рдный, ре́вностный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гарлі́вы, ‑ая, ‑ае.
Уст. Шчыры, старанны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гарлі́вы ’гарлівы, старанны, руплівы’ (БРС, Нас.), гарлі́васць (Нас.), гарлі́ва (БРС, Нас., Сцяшк.). Запазычанне з польск. gorliwy, gorliwość ’тс’ (Слаўскі, 1, 320; там і падрабязна аб паходжанні польск. слова).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раці́вы (рацивый) ’старанны’ (Шымк. Собр.), ’шкодны, заўзяты’ (Ян.), рус. рети́вый ’заўзяты, гарлівы’. Выводзяць са ст.-слав. ретити сѧ ’спаборнічаць’, параўн. укр. рети́тися, стараж.-рус. реть ’старанне, стараннасць, спаборніцтва’, што звязаны чаргаваннем галосных з раць (гл.) (Фасмер, 3, 475). Сюды ж балг. ретя се ’буйстваваць’, ретя ’ўзбуджаць, раздражняць’ (< прасл. *retiti (se), гл. Рачава, Studia Etym. Brun. 2, 165–166).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)