ганча́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Майстар па вырабе глінянага посуду.

|| прым. ганча́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ганча́р

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ганча́р ганчары́
Р. ганчара́ ганчаро́ў
Д. ганчару́ ганчара́м
В. ганчара́ ганчаро́ў
Т. ганчаро́м ганчара́мі
М. ганчару́ ганчара́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ганча́р, -ра́ м. гонча́р, горше́чник

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ганча́р, ‑а, м.

Майстар, рамеснік, які вырабляе з гліны пасуду і інш. рэчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ганча́р 1 ’ганчар’ (БРС, Шат., Касп., Бяльк., Сцяшк. МГ). Рус. гонча́р, укр. ганча́р, гонча́р, польск. garncarz, чэш. hrnčíř, балг. грънча́р, серб.-харв. грнчар, ст.-слав. гръньчар̑ь. Прасл. слова, якое з’яўляецца назвай дзеяча ад прасл. *gr̥nьcь ’гаршчок’, утворанай суфіксам *‑arь. Гл. Слаўскі, 1, 259; Фасмер, 1, 438; падрабязна Шанскі, 1, Г, 129; гл. таксама Трубачоў, Ремесл. терм., 192, 336. Неабгрунтавана Цімчанка (1, 508), які выводзіць укр. слова з польск. garncarz. Вытворнае: ганча́рня (Шат., Касп.).

Ганча́р 2 ’вілкі’ (Шатал.): «Вазьмі ганчара і ўстаў гаршчка ў печ». Адсюль відаць, што функцыянальна ганча́р 2, хутчэй за ўсё, гэта «сапсаванае», трансфармаванае ганча́рка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гонча́р ганча́р, -ра́ м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

горше́чник ганча́р, -ра́ м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гаршчэ́чнік

‘гандляр; ганчар’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. гаршчэ́чнік гаршчэ́чнікі
Р. гаршчэ́чніка гаршчэ́чнікаў
Д. гаршчэ́чніку гаршчэ́чнікам
В. гаршчэ́чніка гаршчэ́чнікаў
Т. гаршчэ́чнікам гаршчэ́чнікамі
М. гаршчэ́чніку гаршчэ́чніках

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гаршкале́п, ‑а, м.

Разм. жарт. Ганчар. Я з той пары перакананы, Што гаршкалепы — не багі. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ганча́рыць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ганча́ру ганча́рым
2-я ас. ганча́рыш ганча́рыце
3-я ас. ганча́рыць ганча́раць
Прошлы час
м. ганча́рыў ганча́рылі
ж. ганча́рыла
н. ганча́рыла
Загадны лад
2-я ас. ганча́р ганча́рце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ганча́рачы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)