гамава́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
гаму́ю |
гаму́ем |
| 2-я ас. |
гаму́еш |
гаму́еце |
| 3-я ас. |
гаму́е |
гаму́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
гамава́ў |
гамава́лі |
| ж. |
гамава́ла |
| н. |
гамава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
гаму́й |
гаму́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
гаму́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Гамава́ць 1 ’уціхамірваць, стрымліваць’ (Нас.), ’тармазіць’ (Сцяц. Словаўтв.). Вядома ўжо ў ст.-бел. мове з XVI ст.: гамовати ’ўціхамірваць, стрымліваць’ (гл. Булыка, Запазыч., 78). Як і ўкр. гамува́ти (у XVI–XVIII стст. гамовати), запазычанне з польск. hamować < с.-в.-ням. hamen (пазней hemmen). Гл. Слаўскі, 1, 399 (з падрабязнай літ-рай).
Гамава́ць 2 ’крычаць і да т. п.’ Гл. гам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перагамі́цца (перэгомі́цца) ’супакоіцца, перастаць’ (ТС). Да пера- і гамава́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гам ’шум, крык’ (Нас., Шат., Касп., Бяльк., Шатал.). Параўн. рус. гам, укр. гам. Паводле (Шанскага (1, Г, 23), усх. слав. слова. Лічыцца звязаным чаргаваннем галосных з коранем *gom (параўн. слав. *gomonъ ’шум’, *gomoniti і г. д.) гукапераймальнага паходжання (гл. Бернекер, 1, 326–327; Праабражэнскі, 1, 118; Фасмер, 1, 390–391; Шанскі, там жа). Сюды адносіцца і дзеяслоў бел. гамава́ць ’брахаць; крычаць, лаяць’ (Сцяц. Словаўтв.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)