гало́сны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
гало́сны |
гало́сная |
гало́снае |
гало́сныя |
| Р. |
гало́снага |
гало́снай
гало́снае |
гало́снага |
гало́сных |
| Д. |
гало́снаму |
гало́снай |
гало́снаму |
гало́сным |
| В. |
гало́сны (неадуш.)
гало́снага (адуш.) |
гало́сную |
гало́снае |
гало́сныя (неадуш.)
гало́сных (адуш.) |
| Т. |
гало́сным |
гало́снай
гало́снаю |
гало́сным |
гало́снымі |
| М. |
гало́сным |
гало́снай |
гало́сным |
гало́сных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гало́сны, -ая, -ае.
Пра гук мовы: які ўтвараецца пры свабодным праходжанні паветра праз поласць рота.
Г. гук.
Ненаціскныя галосныя (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гало́сны лингв.
1. прил. гла́сный;
г. гук — гла́сный звук;
2. в знач. сущ. гла́сный;
~ныя белару́скай мо́вы — гла́сные белору́сского языка́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гало́сны, ‑ая, ‑ае.
Які ўтвараецца пры свабодным праходжанні паветра праз поласць рота (пра гукі мовы). Галосны гук. / у знач. наз. гало́сны, ‑ага, м.; гало́сная, ‑ай, ж. Галосныя беларускай мовы. Правапіс галосных.
•••
Беглая галосная — у беларускай мове: галосныя гукі «о» і «е», якія маюцца ў адных формах слова і знікаюць у другіх, напрыклад: сон — сну, пень — пня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Галосны 1 (лінгвістычны тэрмін, БРС). Параўн. укр. голосни́й ’тс’. Здаецца, што гэта калька рус. гла́сный (гук), якая засведчана ўжо ў XVII ст. і з’яўляецца калькай лац. vocalis (ад vox ’голас’). Аб рускім слове Фасмер, 1, 410; Шанскі, 1, Г, 90.
Галосны 2 ’вядомы’ (Нас.). Насовіч перакладае рускім «гласный» і дае прыклад «галоснае дзела». Можна меркаваць, што, магчыма, гэта запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск. głośny ’вядомы; гучны, нашумеўшы’, głośna sprawa ’нашумеўшая справа’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
э¹, нескл., н.
Галосны нелабіялізаваны гук пярэдняга рада сярэдняга пад’ёму.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гла́сныйII лингв.;
1. прил. гало́сны;
гла́сный звук гало́сны гук;
2. сущ. гало́сны, -нага м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
б, часц.
Тое, што і бы¹ (ужыв. пасля слоў, якія заканчваюцца на галосны).
Была б песня, а спевакі знойдуцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
а¹, нескл., н.
Літара, якая абазначае галосны гук [а] сярэдняга рада ніжняга пад’ёму.
Доўгае а.
◊
Ад а да я — ад пачатку да канца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паўгало́сны, ‑ая, ‑ае.
Галосны, які ўтварае з другім галосным адзін склад (пра гукі). Паўгалоснае «у» (ў).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)