гало́дны, -ая, -ае.
1. Які адчувае голад, ненакормлены.
Г. прысмакаў не пытае (прымаўка).
2. Выкліканы голадам.
Галодная смерць.
3. Бедны на прадукты харчавання, неўраджайны.
На год два Юр’і, ды абодва дурні: увосень халодны, а вясной г. (прыказка).
4. Недастатковы для задавальнення патрэбы ў ежы, у сродках жыцця.
Г. заработак.
◊
На галодны жывот (разм.) — галодны, не пад’еўшы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гало́дны
1. прил., в разн. знач. голо́дный;
г. звер — голо́дный зверь;
~ная смерць — голо́дная смерть;
г. паёк — голо́дный паёк;
2. в знач. сущ. голо́дный;
◊ сы́ты ~наму не спагада́е — посл. сы́тый голо́дного не разуме́ет;
~най куме́ хлеб наўме́ — посл. голо́дной куме́ хлеб на уме́;
перабо́рлівы заўсёды г. — погов. привере́дливый (разбо́рчивый) всегда́ го́лоден
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гало́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Які адчувае голад, хоча есці; проціл. сыты, накормлены. Горш адчуваў сябе Пятро — бульба перасядала ў горле, хоць ён учора не вячэраў і быў галодны. Шамякін. Галоднай курыцы проса сніцца. Прымаўка.
2. у знач. наз. гало́дны, ‑ага, м.; гало́дная, ‑ай, ж. Сыты галоднаму не спагадае. З нар.
3. Выкліканы голадам. Галодная смерць.
4. Неўраджайны; бедны на прадукты харчавання. Галодны год. Галодны край. □ На гаду два Юр’і, ды абодва, дурні: увосень халодны, а вясной галодны. З нар.
5. Бедны, недастаткова (для задавальнення патрэбы ў ежы, у сродках жыцця). Галодны абед. Галодны заработак. □ Годзе трымаць на галодным пайку Рагулю, падласую, гнедую: Дарогу турнэпсу! Прастор бураку! Крапіва.
•••
На галодны зуб гл. зуб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гало́дны. Прасл. *goldьnъ ’галодны’ — прыметнік, утвораны ад *goldъ ’голад’ яшчэ ў прасл. часы і вядомы ва ўсіх слав. мовах з найдаўнейшых часоў. Агляд форм гл. Трубачоў, Эт. сл., 6, 200.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
галодны, згаладалы, прагаладалы
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
галаду́ха, -і, ДМ -ду́се, ж. (разм.).
Голад (у 2 знач.), галодны час.
Аслабець з галадухі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
голо́дный
1. прил. гало́дны;
2. сущ. гало́дны, -нага м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Голо́дная степь Гало́дны стэп.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
несы́тый
1. (голодный) гало́дны; непад’е́ўшы;
2. перен. гало́дны; (жадный) пра́гны; прагаві́ты.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
полуголо́дный напаўгало́дны; галаднава́ты; ама́ль гало́дны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)