ве́цер
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ве́цер |
вятры́ |
| Р. |
ве́тру |
вятро́ў |
| Д. |
ве́тру |
вятра́м |
| В. |
ве́цер |
вятры́ |
| Т. |
ве́трам |
вятра́мі |
| М. |
ве́тры |
вятра́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ссушы́ць, ссушу́, ссу́шыш, ссу́шыць; ссу́шаны; зак.
1. каго-што. Зрабіць сухім; высушыць.
Вятры ссушылі збажыну.
С. яблыкі (насушыць).
2. перан., каго (што). Знясіліць, давесці да крайняй схуднеласці.
Каханне ссушыла дзяўчыну.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адшуга́ць, ‑ае; зак.
Перастаць шугаць. Полымя адшугала. □ Не вярнуцца больш горкай бядзе — Навальніцы, вятры адшугалі... Васілёк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ве́тры і вятры́ ’нячысцікі’; ’віхры’, рус. маск. ве́тер ’нячыстая сіла’, польск. wiatr, wiater ’персаніфікацыя ветру ў народных паданнях’. Мн. л. да вецер (гл.) з захаваннем старажытнай семантыкі — абагульненая назва нячысцікаў, матываваная разбуральнай сілай ветру, а таксама яго здольнасцю «прыносіць» розныя хваробы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
самагу́ды, ‑аў; адз. няма.
Нар.-паэт. У казках — гуслі, якія іграюць самі сабою. / у вобразным ужыв. Спяваюць вятры-самагуды. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
параздзіма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Раздзьмуць усё, многае. Гуменца, крытае саломай, Ад доўгіх часаў пасівела; Салома кудламі вісела, Яе вятры параздзімалі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
злы, -а́я, -о́е.
1. Які тоіць у сабе зло.
З. намер.
Злая доля (няшчасная).
2. Поўны злосці, варожасці.
З. чалавек.
Злыя вочы.
3. на каго-што. Сярдзіты, поўны злосці на каго-, што-н.
Ён з. на ўсіх.
4. Куслівы, злосны (пра жывёл).
З. сабака.
5. перан. Ужыв. для абазначэння вышэйшай ступені якой-н. якасці, дзеяння, стану і пад., выражанага назоўнікам (разм.).
З. мароз.
Злыя вятры.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
безбярэ́жжа, ‑а, н.
Адсутнасць берагоў, бязмежнасць. Шыр і безбярэжжа, Дзе вятры-гулякі Ходзяць станавіта, Як сваты калісьці. Колас. Лажыцца цемра безбярэжжам, нямы спакой снягоў і зор. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасцяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Тое, што і пасцягваць. Гуменца, крытае саломай, Ад доўгіх часаў пасівела, Салома кудламі вісела, Яе вятры параздзімалі, А трохі хлопцы пасцягалі, На стрэху лазячы, бывала. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
на́квець, ‑і, ж.
Абл. Кветкі, якія пачынаюць распускацца; цвіценне раслін. Падымае наквець сонны бэз, Каб сказаць, што кветак будзе многа. Шушкевіч. Вятры шумяць у полі, І дрэмле ў наквеці На схонах ніў сяло. Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)