вы́часкі, -аў.
Тое, што і пачаскі.
В. з лёну.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́часкі
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
вы́часкі |
| Р. |
вы́часак |
| Д. |
вы́часкам |
| В. |
вы́часкі |
| Т. |
вы́часкамі |
| М. |
вы́часках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́часкі ед. нет, см. па́часкі
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́часкі, ‑аў; адз. няма.
Адходы пры часанні. Вычаскі з лёну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́часка
‘апрацоўка дрэва вострай прыладай’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
вы́часка |
| Р. |
вы́часкі |
| Д. |
вы́часцы |
| В. |
вы́часку |
| Т. |
вы́часкай
вы́часкаю |
| М. |
вы́часцы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́часка
‘выдаленне з валасоў грэбенем; апрацоўка часаннем’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
вы́часка |
| Р. |
вы́часкі |
| Д. |
вы́часцы |
| В. |
вы́часку |
| Т. |
вы́часкай
вы́часкаю |
| М. |
вы́часцы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Адбо́рнік ’рубанак для вычаскі фальца’ (Інстр. II) да адбіраць. Гл. браць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́чески мн. вы́часкі, -каў ед. нет, па́часкі, -каў ед. нет, па́чассе, -сся собир., ср., ачо́скі, -каў ед. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вярхо́ўе 1 ’частка ракі ля яе вытокаў’ (БРС, КТС), укр. верхівʼя, рус. верховье ’тс’. Усходнеславянская лексема (на астатняй слав. тэрыторыі слова мае іншыя значэнні; параўн. славен. vrhóvje ’горы’), утвораная ад vьrx‑ъ, дзе ‑ъ паходзіць з й < *‑ой; яго рэфлекс мы назіраем у пазнейшым суф. ‑ov‑ (Экерт, ВСЯ, 4, 104). Спачатку vьrxovьje абазначала ’верх чаго-небудзь’; ’вяршыня гары’, потым (ва ўсходніх славян) — ’месца на вяршыні, адкуль рака выцякае’ (Шанскі, 1, В, 69).
Вярхо́ўе 2 ’першы ачос ільну’ (Касп.); ’нізкагатунковая пража з пачасся льну’ (Уладз.), вярхо́ўя ’горшы гатунак ільнянога валакна’ (Бяльк.); ’зрэб’е, ачоскі з атрапанага льну’ (Янк. II, III, барыс., Янк. Мат.), пін. вэрхо́вʼе ’зрэб’е’ (Шатал.). Рус. верховье: йонаўск. (ЛітССР), прэйл. (ЛатССР), пск., смал. ’першыя вычаскі’, таксама с.-урал. ’слой ільновалакна’, пск., йонаўск., прэйл. ’пража з першых вычасак’, йонаўск. ’палатно з гэтай пражы’. Бел. інавацыя. Да вярхоўе 1 < прасл. vьrxovьje ’вярхі чаго-небудзь’.
*Вярхо́ўе 3, вярхо́ўя (зборн.) ’вярхі дрэў’ (Бяльк.), укр. верхівʼя, польск. wierzchowie, славен. vrhǫ̑vje ’тс’, якое магло б быць другасным. Да вярхо́ўе 1 < прасл. vьrxovьje ’вярхі, верхнія часткі чаго-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)