вы́ціснуць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́цісну |
вы́ціснем |
| 2-я ас. |
вы́ціснеш |
вы́ціснеце |
| 3-я ас. |
вы́цісне |
вы́ціснуць |
| Прошлы час |
| м. |
вы́ціснуў |
вы́ціснулі |
| ж. |
вы́ціснула |
| н. |
вы́ціснула |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
вы́цісні |
вы́цісніце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
вы́ціснуўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́ціснуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак., што.
1. Ціскам дастаць або, ціскаючы, выпусціць вадкасць з чаго-н.
В. сок з лімона.
В. слёзы (перан.: вымушана заплакаць; разм.). Слова не выціснеш з каго-н. (перан.: не прымусіш слова сказаць; разм.).
2. Ціскам выламаць.
В. шыбу.
3. перан. 3 цяжкасцю атрымаць што-н.
В. з гаспадаркі ўсё.
4. Тое, што і выцесніць.
5. Зрабіць пры дапамозе ціснення.
В. надпіс залатымі літарамі.
|| незак. выціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́ціснуць сов.
1. вы́жать, вы́давить;
в. сок — вы́жать (вы́давить) сок;
в. лімо́н — вы́жать лимо́н;
2. (стекло и т.п.) вы́давить;
3. вы́теснить; вы́жать;
в. з нато́ўпу — вы́теснить (вы́жать) из толпы́;
4. вы́тиснить, вы́тиснуть;
в. на́дпіс залаты́мі лі́тарамі — вы́тиснить (вы́тиснуть) на́дпись золоты́ми бу́квами;
5. перен. вы́жать;
в. усе́ сі́лы — вы́жать все си́лы;
◊ в. слязу́ — пусти́ть слезу́;
в. усе́ со́кі — вы́жать все со́ки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́ціснуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., што.
1. Сціснуўшы, выпусціць, прымусіць выйсці на паверхню. Выціснуць сок з лімона. // перан. З цяжкасцю, вымушана сказаць што‑н., праявіць якое‑н. пачуццё. Настаўнік адчуваў сябе няёмка, але ўсё ж здолеў выціснуць некалькі слоў: — Дзіця.. [Ліда] яшчэ. Усё гэта пройдзе ў яе. Колас. [Касмыль] уздыхнуў і выціснуў на твары нешта падобнае на ўсмешку. Лынькоў. // перан. З цяжкасцю атрымаць што‑н. Калі б нават і ўдалося выціснуць з гаспадаркі патрэбныя для гэтага сто восемдзесят рублёў, дык ніколі не хопіць у старога адвагі аддаць зараз гэтакую кучу грошай. Крапіва.
2. Выдушыць; выламаць. Выціснуць шыбу ў акне.
3. Праціскаючы, выштурхнуць адкуль‑н. // перан. З дапамогай адпаведных захадаў прымусіць выйсці, выехаць, спыніць якую‑н. дзейнасць. Выціснуць з рынку збыту.
4. перан. Замяніць сабою; выцесніць. Гэтая думка [паехаць на цягніку] выціснула ў.. [Сцёпкі] ўсе іншыя думкі. Колас.
5. Зрабіць што‑н. пры дапамозе ціснення. Выціснуць надпіс залатымі літарамі.
6. Спец. Здабыць прэсаваннем. Выціснуць алею.
•••
Выціснуць слязу — заплакаць для паказу.
Выціснуць усе сокі — абяссіліць празмернай работай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́тиснуть сов. вы́ціснуць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́ціснуты, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад выціснуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́давить сов., в разн. знач. вы́ціснуць, мног. павыціска́ць, вы́душыць, мног. павыду́шваць;
вы́давить стекло́ вы́ціснуць (вы́душыць) шкло;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выціска́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. выціскаць — выціснуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́гнесці
‘выдушыць, выціснуць што-небудзь (выгнесці гарэлку)’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́гнету |
вы́гнецем |
| 2-я ас. |
вы́гнецеш |
вы́гнецеце |
| 3-я ас. |
вы́гнеце |
вы́гнетуць |
| Прошлы час |
| м. |
вы́гнеў |
вы́гнелі |
| ж. |
вы́гнела |
| н. |
вы́гнела |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
вы́гнеці |
вы́гнеціце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
вы́гнеўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
выціска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да выціснуць (у 1–5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)