вынахо́дца

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. вынахо́дца вынахо́дцы
Р. вынахо́дцы вынахо́дцаў
Д. вынахо́дцу вынахо́дцам
В. вынахо́дцу вынахо́дцаў
Т. вынахо́дцам вынахо́дцамі
М. вынахо́дцу вынахо́дцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вынахо́дца м. и ж. (о мужчине) изобрета́тель; (о женщине) изобрета́тельница

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вынахо́дца, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑ы, Т ‑ай (‑аю), ж.

Тое, што і вынаходнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вынахо́дца (БРС). Да вынаходзіць з прадуктыўным для Nomina agentis суф. ‑ца; апошні замацаваўся пад польскім уплывам (Гіст. мовы, 1, 99); параўн., напр., укр. винаходец ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

марахо́д, -а, М -хо́дзе, мн. -ы, -аў, м. (гіст.).

Мараплавец, вынаходца марскіх шляхоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

изобрета́тель вынахо́днік, -ка м., вынахо́дца, -цы м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вынахо́днік, ‑а, м.

Той, хто вынайшаў што‑н. новае або займаецца вынаходніцтвам; вынаходца. Рэспубліканская нарада вынаходнікаў і рацыяналізатараў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вынале́зок ’вынаходка’ (Нас.). Запазычанне з польск. wynalazek ’тс’. Ст.-бел. выналязокъ ’вызначэнне, пастанова’ і выналязца ’вынаходца’ таксама з польск. (Булыка, Запазыч., 74).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ра́дыё, нескл., н.

1. Спосаб перадачы і прыёму без правадоў электрамагнітных хваль для ўстанаўлення сувязі, вяшчання, тэлебачання і пад. Вынаходца радыё. Звязацца па радыё.

2. Тое, што і радыёперадача (у 2 знач.). Слухаць радыё.

3. Разм. Тое, што і радыёпрыёмнік; рэпрадуктар. Уключыць радыё. □ У маленькім пакойчыку, на самаробным століку было.. радыё. Чорны.

4. Ужываецца замест некаторых складаных слоў, першай састаўной часткай якіх з’яўляецца «радыё...» (радыёвяшчанне, радыёкропка, радыёсувязь, радыётэхніка і пад.). Працаваць на радыё. □ У радыё [Валодзя] таксама не надта разбіраецца. Шамякін.

[Ад лац. radio — выпраменьваю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штука́р, ‑а, м.

1. Артыст, які паказвае фокусы. А Зай — наш малайчына, Артыст, штукар і хлус, З лясной кінакарціны Пакручвае ўжо вус. Вітка.

2. Той, хто вырабляе розныя складаныя мудрагелістыя рэчы; майстар, вынаходца. Да .. святла ракет далучыўся пажар эшалона.. — Ну, штукары, так сказаць, ну, малайцы! Няўжо ж гэта тое, што я майстраваў? — тупаў дзядзька Кандрат. Брыль. Выйшаў пан, залюбаваўся новым палацам. — Ну, — кажа да Янкі, — бачу, штукар ты не горшы за мяне. Якімовіч.

3. Той, хто схільны да выдумак, хітрыкаў, махлярства; выдумшчык, жартаўнік. У крайняй ад шляху [хаце] жыў стары Пракоп, па прозвішчу Смык, славуты на ўсю ваколіцу каваль. Выдумшчык і штукар, любімец васілішкаўскай моладзі. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)