вы́дра
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
вы́дра |
вы́дры |
| Р. |
вы́дры |
вы́драў |
| Д. |
вы́дры |
вы́драм |
| В. |
вы́дру |
вы́драў |
| Т. |
вы́драй
вы́драю |
вы́драмі |
| М. |
вы́дры |
вы́драх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́дра, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Млекакормячая драпежная вадаплаўная жывёліна сямейства куніцавых, а таксама яе футра.
2. Пра злую няўжыўчывую жанчыну (разм., груб.).
|| прым. вы́дравы, -ая, -ае (да 1 знач.) і вы́дрын, -а (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́дра зоол. вы́дра, -ры ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́дра, ‑ы, ж.
1. Млекакормячая драпежная жывёліна сямейства куніцавых з футрам цёмна-бурага колеру, якая вядзе паўводны спосаб жыцця. Марская выдра. // Футра гэтай жывёліны. Каўнер з выдры.
2. перан. Груб. Пра злую няўжыўчывую жанчыну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́дра 1 ’жывёла, Lutra vulgaris’ (БРС, Нас., Бес.). Рус. вы́дра, укр. ви́дра, ст.-рус. выдра, польск. wydra, в.-луж. wudra, н.-луж. hudra, чэш., славац. vydra, серб.-харв. ви̏дра, славен. vídra, балг., макед. ви́дра. Роднасным з’яўляецца літ. ū́dra ’выдра’, ст.-прус. wudro, лат. ûdris, ст.-інд. udráḥ ’вадзяная жывёла’, авест. udrā‑ ’выдра’, грэч. ὕδρος, ὕδρα ’гідра, вадзяная змяя’, ст.-ісл. otr ’выдра’, ст.-в.-ням. ottar ’тс’. Назва ўтворана ад назвы вады; параўн. грэч. ὕδωρ ’вада’, рус. вада (Траўтман, 334; Вальдэ, 449; Фасмер, 1, 367; Шанскі, 1, В, 222).
Вы́дра 2 ’хітры, пранырлівы чалавек’ (Нас., Мат. Гом.). Пераноснае значэнне выдра 1, але не выключана магчымасць і ўтварэння ад выдраць, выдзіраць; параўн. вырва.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кала́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
Марская драпежная ластаногая млекакормячая жывёліна сямейства куніцавых; марская выдра.
|| прым. кала́навы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цы́тра ж.
1. муз. ци́тра;
2. разг., бран. вы́дра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вы́дзерка ’выдранё, малая выдра’ (Дразд., Інстр. II). Запазычанне з польск. wydzierka ’малая выдра’. Перанос націску адбыўся, відаць, пад уплывам выдра (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прычыкільга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Чыкільгаючы, прыйсці куды‑н.; прыкульгаць. Урэшце прычыкільгаў на мыліцах крамнік. Масарэнка. Выдра прычыкільгала да рэчкі, стралою ўвайшла ў крынічную ваду. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)