вывяра́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вывяра́ю |
вывяра́ем |
| 2-я ас. |
вывяра́еш |
вывяра́еце |
| 3-я ас. |
вывяра́е |
вывяра́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вывяра́ў |
вывяра́лі |
| ж. |
вывяра́ла |
| н. |
вывяра́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
вывяра́й |
вывяра́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
вывяра́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вывяра́ць несов. выверя́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вывяра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да выверыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́верыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.
Дасканала праверыць.
В. рукапіс.
|| незак. вывяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. вы́верка, -і, ДМ -рцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выверя́ть несов. вывяра́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вывяра́цца, ‑аецца; незак.
Зал. да вывяраць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юсцірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Спец. Дакладна падагнаць (падганяць), адрэгуляваць (рэгуляваць), выверыць (вывяраць) механізм, прыбор і пад. Юсціраваць мікраскоп. Юсціраваць інструмент.
[Ад ням. justieren — вывяраць ад лац. justus — правільны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рыхтава́ць 1, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго-што.
1. Прыводзяць што‑н. у стан гатоўнасці, рабіць што‑н. годным для выкарыстання, ужывання. Рыхтаваць глебу пад пасевы. Рыхтаваць камбайны і жняяркі да ўборкі ўраджаю. □ [Маці:] — Распранайся і ідзі рыхтуй сабе ванну. Шамякін. З гаража далятала вуркатанне матора — шафёр рыхтаваў машыну ў рэйс. Шахавец. // Вучыць для якой‑н. мэты, даваць каму‑н. неабходныя веды. Школа механізатараў рыхтуе трактарыстаў і камбайнёраў. □ Абком партыі трымаў цесную сувязь з раёнамі вобласці, старанна рыхтаваў кадры для партыйнага падполля. Казлоў. [Варанецкі:] — Забела, дык той загадзя сябе ў начальнікі рыхтуе, усё практыкуецца ў мяне, як ставіць пячаткі. Скрыган.
2. Працаваць над выкананнем чаго‑н., распрацоўваць што‑н. Рыхтаваць даклад. □ [Сцёпка:] А пасля абеду я іду чытаць газету і вучыцца ў гурток. Тут рыхтуем на наступны раз лекцыі. Колас. У Марынкі цяпер гарачая пара — яна рыхтуе дыпломную работу. Хадкевіч.
3. Варыць ежу; гатаваць. Мікола і Ірына .. сядзелі на беразе і на агні рыхтавалі сваю няхітрую вячэру. Гаўрылкін. Гаспадыня пачастунак для памочніка рыхтуе. Дубоўка.
4. Рабіць запас чаго‑н.; набываць што‑н. загадзя, наперад. Калі Аксеня .. мыла бялізну, .. [Хомчык] рыхтаваў ёй ваду. Пестрак. Рыхтуй летам сані, а зімой калёсы. Прыказка.
5. Збірацца, намервацца зрабіць што‑н., задумваць што‑н. Вядзе іх ляснічы Праз дзікі гушчар; Ідуць партызаны, Рыхтуюць удар. Колас. [Міхееў] вывеў дывізіён з пасткі, якую нямецкае камандаванне рыхтавала для яго. Шамякін.
рыхтава́ць 2, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.
Спец. Выпростваць, выраўноўваць, вывяраць.
[Ад ням. richten.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)