выва́львацца

‘атрымлівацца ў выніку валення (пра сукно)’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. выва́льваецца выва́льваюцца
Прошлы час
м. выва́льваўся выва́льваліся
ж. выва́львалася
н. выва́львалася

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

выва́львацца

‘выпадаць, падаць з чаго-н.’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. выва́льваюся выва́льваемся
2-я ас. выва́льваешся выва́льваецеся
3-я ас. выва́льваецца выва́льваюцца
Прошлы час
м. выва́льваўся выва́льваліся
ж. выва́львалася
н. выва́львалася
Загадны лад
2-я ас. выва́львайся выва́львайцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час выва́льваючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

выва́львацца I несов.

1. выва́ливаться, выпада́ть; см. вы́валіцца I;

2. страд. выва́ливаться; выкла́дываться; высыпа́ться; высо́вываться; см. выва́льваць I

выва́львацца II несов., страд. выва́ливаться, валя́ться; см. выва́льваць II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выва́львацца ​1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да вываліцца ​1.

2. Зал. да вывальваць ​1 (гл. вываліць у 3 знач.).

выва́львацца ​2, ‑аецца; незак.

1. Незак. да вываліцца ​2.

2. Зал. да вывальваць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́валіцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.

Выпасці, упасці адкуль-н.

В. з воза.

Кніга вывалілася з рук.

|| незак. выва́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выкувы́ркиваться прост. выку́львацца, выва́львацца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вышмы́кваць

‘вывальвацца, выпадаць’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. вышмы́кваю вышмы́кваем
2-я ас. вышмы́кваеш вышмы́кваеце
3-я ас. вышмы́квае вышмы́кваюць
Прошлы час
м. вышмы́кваў вышмы́квалі
ж. вышмы́квала
н. вышмы́квала
Загадны лад
2-я ас. вышмы́квай вышмы́квайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час вышмы́кваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

опроки́дываться

1. пераку́львацца, абаро́чвацца;

2. (валиться) валі́цца, зва́львацца; (вываливаться) выва́львацца; выку́львацца; см. опроки́нуться;

3. страд. пераку́львацца, абаро́чвацца; выва́львацца, выку́львацца; валі́цца, зва́львацца; адкіда́цца, збіва́цца; абвярга́цца; разбура́цца; см. опроки́дывать;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выва́ливаться​I несов., возвр., страд., разг. выва́львацца, выкіда́цца, выкі́двацца, вываро́чвацца, выку́львацца; см. вы́валиться, выва́ливать​I 1.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

валі́цца, валюся, валішся, валіцца; незак.

1. Падаць на зямлю, вывальвацца. [Сцяпан] ідзе і дастае з-за абраза каляндар, адтуль валіцца на зямлю фатаграфія. Купала. Рукі.. [Зосіны] калаціліся, і лён валіўся на зямлю. Крапіва. // Падаць, трацячы апору; рушыцца. Валяцца дрэвы, зламаныя выбуховымі хвалямі. Мележ. Прыемна пазіраць, як кланяецца камбайну збажына, як планкі матавіла хапаюць сцябліны, і яны, падрэзаныя, валяцца на транспарцёр. Шамякін. // Хутка апускацца, лажыцца на што‑н. ад стомы, зморанасці. Ад рання да позняй ночы працавалі жанчыны, а потым валіліся на салому ў сваіх катухах. Маўр.

2. Схіляцца, нізка апускацца. [Габрусь:] — А дзе яна, сіла тая, калі ногі ледзь трымаюць, калі галава на грудзі валіцца? Шынклер.

3. Зал. да валіць (у 1, 2, 3 і 6 знач.).

•••

Ад (з) ветру валіцца — пра слабасільнага чалавека, які ледзь стаіць на нагах.

Валіцца з ног — падаць ад стомы, зморанасці, хваробы.

Валіцца з рук — а) аб нежаданне няўменні працаваць; аб адсутнасці зацікаўленасці ў працы; б) выпадаць з рук ад стомы, хвалявання. Матка яшчэ завіхалася, калі .. [Апейка] прыязджаў, бы і не чула стомы, а ў бацькі ўсё валілася з рук. Мележ.

З горла валіцца — тое, што і з горла лезе (гл. лезці).

Цераз горла валіцца — у вялікай колькасці, шмат.

Шапка валіцца гл. шапка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)