вы́брыкі, ‑аў; адз. выбрык, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. выбрыкваць — выбрыкнуць.
2. Разм. Нечаканыя ўчынкі, якія супярэчаць агульным правілам паводзін. [Сямён:] — Несумненна, гэта хлапецкі выбрык, гэта азначае: што хачу, тое і скажу, ніхто мне не ўказчык. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́брык
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
вы́брык |
вы́брыкі |
| Р. |
вы́брыку |
вы́брыкаў |
| Д. |
вы́брыку |
вы́брыкам |
| В. |
вы́брык |
вы́брыкі |
| Т. |
вы́брыкам |
вы́брыкамі |
| М. |
вы́брыку |
вы́брыках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дзяці́ны, -ая, -ае (разм.).
1. Дзіцячы, уласцівы дзецям.
Д. крык.
2. Несур’ёзны, легкадумны.
Дзяціныя разважанні.
Дзяціныя выбрыкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́брык, -у, мн. -і, -аў, м. (разм.).
1. гл. выбрыкваць.
2. Учынак, які супярэчыць агульнапрынятым нормам паводзін.
Гэта ўсё яго выбрыкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трук, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Лоўкі, эфектны прыём, нумар.
Акрабатычны т.
2. перан. Лоўкія штучкі, нечаканы ўчынак, махлярскія выбрыкі.
|| прым. тру́кавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Т. фільм.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вы́кід ’тое, што выкінута’ (КТС), спарт. ’выкідванне, выцягванне рэзкім рухам’ (БРС), вы́кіды ’выбрыкі’ (Бяльк.). Бязафіксныя вытворныя ад выкідваць; параўн. рус. вы́кід ’дрэва, хлам, што вада выкінула на бераг’, вы́кіды ’штукі, выбрыкі’ з’яўляецца вынікам семантычнай кандэнсацыі словазлучэння выкідываць штукі (выбрыкі, крэндзязюліны і г. д.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выжыма́ць ’выціскаць’ (Бяльк.), выжыма́цца ’натужвацца; выкідваць штукі, рабіць выбрыкі’ (Бяльк.), выжаць спарт. ’павольна ўзняць штангу, гіру і г. д.’ (БРС). Запазычанне з рус. выжать, выжимать ’выціскаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́брык ’выхадка’ (БРС), вы́брыкі ’дзіўныя паводзіны, фокусы’ (Цых.), укр. вибрик ’выхадка, жарт; скок’, польск. wybryk ’падскок, выхадка’. Параўн. выбры́кваць ’падскокваць’ (да брыкаць), на значэнне бел. і ўкр. слоў, магчыма, уплывала польск., параўн. рус. курск. ехать выбриком ’ехаць галопам’, данск. вы́брики ’брыканне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
саро́міць, ‑ро́млю, ‑ро́міш, ‑ро́міць; незак., каго-што.
1. Дакараць, выклікаючы пачуццё сораму. Мы спрабавалі сароміць Петрыка за яго выбрыкі, але ён і слухаць не хацеў. Скрыпка. Звычайна за вячэрай яны [Аксана, Савелій і дзеці] збіраліся ўсе разам і вырашалі сямейныя справы. Саромілі Васю за тройкі. Шамякін.
2. Няславіць, ганьбіць. [Маня:] — Не, дзеўка, па-твойму не будзе, а мы не захочам сароміць сябе... Васілевіч.
3. Бянтэжыць, канфузіць. Сароміць дзяўчыну заўвагамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)