Ву́зкі
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне
|
адз. |
| м. |
| Н. |
Ву́зкі |
| Р. |
Ву́зкага |
| Д. |
Ву́зкаму |
| В. |
Ву́зкі |
| Т. |
Ву́зкім |
| М. |
Ву́зкім |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ву́зкі
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ву́зкі |
ву́зкая |
ву́зкае |
ву́зкія |
| Р. |
ву́зкага |
ву́зкай
ву́зкае |
ву́зкага |
ву́зкіх |
| Д. |
ву́зкаму |
ву́зкай |
ву́зкаму |
ву́зкім |
| В. |
ву́зкі (неадуш.)
ву́зкага (адуш.) |
ву́зкую |
ву́зкае |
ву́зкія (неадуш.)
ву́зкіх (адуш.) |
| Т. |
ву́зкім |
ву́зкай
ву́зкаю |
ву́зкім |
ву́зкімі |
| М. |
ву́зкім |
ву́зкай |
ву́зкім |
ву́зкіх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ву́зкі, -ая, -ае; вузе́йшы.
1. Невялікі ў шырыню, у папярочніку.
Вузкая дарога.
Вузкае месца (перан.: пра цяжкасці ў ажыццяўленні чаго-н.).
2. Вельмі цесны, недастаткова прасторны.
В. рукаў.
Кашуля вузкая ў грудзях.
3. Які ахоплівае нямногае, нямногіх, абмежаваны.
Вузкая спецыяльнасць.
Вузкае кола сяброў.
Вузкая нарада.
4. перан. З абмежаванымі поглядамі, інтарэсамі, недалёкі.
В. кругагляд.
|| наз. ву́зкасць, -і, ж. (да 1 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ву́зкі прям., перен. у́зкий;
~кая ву́ліца — у́зкая у́лица;
в. практыцы́зм — у́зкий практици́зм;
~кае ко́а спецыялі́стаў — у́зкий круг специали́стов;
~кія інтарэ́сы — у́зкие интере́сы;
◊ ~кае ме́сца — у́зкое ме́сто
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ву́зкі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае невялікую працягласць у папярочніку; проціл. шырокі. Між палёў шырокіх, Як змяя якая, Цягнецца дарога, Вузкая, крывая. Колас. // З меншай шырынёй, чым патрэбна, цесны. Вузкі праход. Вузкія дзверы. □ Прайшоўшы праз вузкае горла маста,.. паток пяхоты разыходзіцца ад Нёмана егерам. Брыль. // Які аблягае, нешырокі (пра адзежу, абутак). Вузкі світэр.
2. перан. Які ахоплівае нямногае, нямногіх; нешматлікі. Вузкае кола спецыялістаў. Вузкая нарада. Вузкі асартымент. // Звязаны з якой‑н. абмежаванай сферай дзейнасці. Вузкі спецыяліст. □ [Камандзір:] — Працуйце ўрачом. Набывайце практычныя навыкі ў якой-небудзь вузкай галіне. Алешка.
3. перан. З абмежаванымі поглядамі, інтарэсамі; недалёкі. Вузкі кругагляд. Вузкі практыцызм. □ Калі ж сказаць праўду, то.. [Міхаль] ведаў работу толькі свайго аддзела і быў чалавек вузкі. Скрыган.
4. Які вымаўляецца пры нешырокім раскрыцці рота (пра галосныя гукі).
•••
Вузкае месца гл. месца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́зкі (БРС, Байк. і Некр., Грыг., Касп., Шат., Бяльк.), укр. вузьки́й, рус. у́зкий, ву́зки (Растаргуеў, Бранск.), польск. wązki, чэш. úzký, славац. úzky, в.-луж. wuski, н.-луж. wuzki. Да ву́зак (гл.), прасл. ǫzъkъ, роднаснае да літ. añkštas ’тс’, лац. augustus ’вузкі, цесны’, ст.-інд. aṁhús ’вузкі’, гоц. aggwus ’тс’ і інш. (гл. Фасмер, 4, 154; Брукнер, 605; Рудніцкі, 1, 496).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
неширо́кий нешыро́кі, ву́зкі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кашнэ́, нескл., н.
Вузкі шалік на шыю.
Мужчынскае к.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канёк
‘вузкі сталёвы палазок’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
канёк |
канькі́ |
| Р. |
канька́ |
канько́ў |
| Д. |
каньку́ |
канька́м |
| В. |
канёк |
канькі́ |
| Т. |
канько́м |
канька́мі |
| М. |
каньку́ |
канька́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
руб, -а, мн. -ы, -аў, м.
Вузкі край або вузкі бок якога-н. прадмета.
Кладка цэглы рубам.
◊
Паставіць пытанне рубам — заявіць пра што-н. з усёй рашучасцю.
|| прым. ру́бавы, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)