ве́рыць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ве́ру |
ве́рым |
| 2-я ас. |
ве́рыш |
ве́рыце |
| 3-я ас. |
ве́рыць |
ве́раць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ве́рыў |
ве́рылі |
| ж. |
ве́рыла |
| н. |
ве́рыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ве́р |
ве́рце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ве́рачы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ве́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак.
1. у што. Быць перакананым, упэўненым у чым-н.
В. у перамогу.
В. у чалавека.
Не в. сваім вушам або сваім вачам (гаварыць, калі гутарка ідзе пра што-н. малаверагоднае).
2. у што і чаму. Прымаць за праўду, лічыць верагодным.
В. у сны і прыметы.
3. каму. Цалкам давяраць.
Веру яго словам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́рыць несов., в разн. знач. ве́рить; (в Бога — ещё) ве́ровать;
в. у перамо́гу — ве́рить в побе́ду;
в. у Бо́га — ве́рить (ве́ровать) в Бо́га;
в. ко́жнаму сло́ву — ве́рить ка́ждому сло́ву;
в. балбатуну́ не́льга — ве́рить болтуну́ нельзя́;
◊ в. на сло́ва — ве́рить на́ слово;
не в. сваі́м вуша́м (вача́м) — не ве́рить свои́м уша́м (глаза́м)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ве́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
1. у што. Быць цвёрда перакананым, упэўненым у чым‑н. Верыць у перамогу. □ Веру, братцы, ў нашу сілу, Веру ў волі нашай гарт. Цётка. [Усевалад:] — Я не веру, каб чалавек з такой чулай і харошай душой, як у вас, быў помслівы і зласлівы. Скрыган. // у каго. Лічыць каго‑н. здольным здзейсніць надзеі, спадзяванні. [Надзя:] — Я верыла ў.. [Косцю], як у чалавека верыла. Разумееце, чалавека. Лынькоў.
2. у што і чаму. Прымаць за праўду, лічыць верагодным, адпаведным рэчаіснасці. Верыць у сны і прыкметы. Верыць кожнаму слову. Верыць чуткам. □ Выйду, гляну на палі, даліны — Жнуць камбайны спелыя аўсы, І не лёгка верыць успамінам Пра царскія, змрочныя часы... Лойка.
3. каму. Давяраць каму‑н. Заўважыўшы, што Васіль верыць яму, Андрэй падышоў здалёк і да галоўнага. Пальчэўскі. [Марына:] — Ты сябра мой даўні, І я табе веру. Прыходзька.
4. Быць веруючым. Верыць у бога.
•••
Верыць (паверыць) на слова — лічыць (палічыць) праўдзівымі словы, не пацверджаныя доказамі.
Не верыць сваім вушам (вачам) — вельмі здзіўляцца, пачуўшы, убачыўшы што‑н. нечаканае. Глянуў Віктар — і вачам сваім не верыць. — А дзе ж човен? Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ве́рыць ’быць цвёрда перакананым, давяраць каму-небудзь; быць рэлігійным’ (КТС, БРС). Да ве́ра (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ве́ровать несов. ве́раваць, ве́рыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ве́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак., у каго-што.
Тое, што і верыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
малаве́рны, -ая, -ае.
Які недастаткова верыць у каго-, што-н.
|| наз. малаве́р’е, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наканава́нне, -я, н.
1. гл. наканаваць.
2. Тое, што і наканаванасць; лёс.
Верыць у н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
недаве́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м. (разм.).
Той, хто не верыць у што-н.; недаверлівы чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)