ве́рхні
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ве́рхні |
ве́рхняя |
ве́рхняе |
ве́рхнія |
| Р. |
ве́рхняга |
ве́рхняй ве́рхняе |
ве́рхняга |
ве́рхніх |
| Д. |
ве́рхняму |
ве́рхняй |
ве́рхняму |
ве́рхнім |
| В. |
ве́рхні (неадуш.) ве́рхняга (адуш.) |
ве́рхнюю |
ве́рхняе |
ве́рхнія (неадуш.) ве́рхніх (адуш.) |
| Т. |
ве́рхнім |
ве́рхняй ве́рхняю |
ве́рхнім |
ве́рхнімі |
| М. |
ве́рхнім |
ве́рхняй |
ве́рхнім |
ве́рхніх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ве́рхні, -яя, -яе.
1. Які знаходзіцца, размешчаны на версе, вышэй за іншых.
В. слой.
Верхняя губа.
2. Блізкі да вытокаў.
Верхняе цячэнне.
3. Які надзяваецца зверху на што-н.
Верхняе адзенне.
4. Які адносіцца да вярхоў (у 8 знач.).
В. рэгістр.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́рхні в разн. знач. ве́рхний; (наружный — о стороне одежды — ещё) лицево́й;
~няя во́пратка — ве́рхняя оде́жда;
~няе цячэ́нне ракі́ — ве́рхнее тече́ние реки́;
○ ~няя пала́та — ве́рхняя пала́та;
в. нюх — охот. ве́рхнее чутьё;
в. рэгі́стр — ве́рхний реги́стр
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ве́рхні, ‑яя, ‑яе.
1. Які знаходзіцца зверху, размешчаны на версе. Верхні слой. Верхні камень (у млыне). Верхняя губа. □ Дзед з Міколкам падаліся на гару, на верхнюю палубу. Лынькоў.
2. Які надзяваецца зверху на што‑н. Верхняя кашуля. Верхняе адзенне. □ Люба скінула верхнюю вопратку і сця[гну]ла з пляча кашулю. Чорны. // Прызначаны для нашэння зверху. Верхні трыкатаж.
3. Блізкі да вытокаў. Раскаты гарматных стрэлаў.. даляталі сюды аднекуль злева, з верхняга цячэння ракі. Лынькоў.
4. Аб гуках, нотах: высокі. Верхні рэгістр.
5. Вышэйшы пункт вагання чаго‑н. Верхні ціск крыві. Гук верхняга пад’ёму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́рхний в разн. знач. ве́рхні;
ве́рхнее пла́тье ве́рхняя во́пратка;
ве́рхнее тече́ние реки́ ве́рхняе цячэ́нне ракі́;
ве́рхняя пала́та ве́рхняя пала́та;
ве́рхнее чутьё охот. ве́рхні нюх;
ве́рхний реги́стр муз. ве́рхні рэгі́стр.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ві́льчык, -а, мн. -і, -аў, м.
Верхні стык двух бакоў страхі; канёк.
|| прым. ві́льчыкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стратасфе́ра, -ы, ж. (спец.).
Верхні слой зямной атмасферы, які знаходзіцца над трапасферай.
|| прым. стратасфе́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ключ⁴, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (спец.).
Верхні камень, якім заканчваецца арка, скляпенне.
|| прым. ключавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
іанасфе́ра, -ы, ж. (спец.).
Верхні слой зямной атмасферы, насычаны іонамі і свабоднымі электронамі.
|| прым. іанасфе́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
руба́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж. (спец.).
Верхні, покрыўны слой, абалонка.
Р. катла.
Р. плода.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)