вартаўні́ца

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. вартаўні́ца вартаўні́цы
Р. вартаўні́цы вартаўні́ц
Д. вартаўні́цы вартаўні́цам
В. вартаўні́цу вартаўні́ц
Т. вартаўні́цай
вартаўні́цаю		 вартаўні́цамі
М. вартаўні́цы вартаўні́цах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вартаўні́ца ж. сторожи́ха; карау́льщица; охра́нница

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вартаўні́ца, ‑ы, ж.

Жан. да вартаўнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вартаўні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Чалавек, які ахоўвае, вартуе што-н.

Начны в.

|| ж. вартаўні́ца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. вартаўні́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

охра́нница вартаўні́ца, -цы ж.; ахо́ўніца, -цы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

карау́льщица разг. караву́льшчыца, -цы ж., вартаўні́ца, -цы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

привра́тница ж. бра́мніца, -цы ж.; вартаўні́ца пры варо́тах.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ушу́шкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Цёпла адзецца, ухутацца. У вестыбюлі, ушушкаўшыся ў доўгі для верасня кажух, дрэмле на крэсле.. вартаўніца цётка Ульяна. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сторожи́ха

1. (женщина-сторож) вартаўні́ца, -цы ж., разг. старо́жка, -кі ж.;

2. (жена сторожа) вартаўні́чыха, -хі ж., старажы́ха, -хі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чэ́злы, ‑ая, ‑ае.

1. Які слаба расце, хілы (пра расліны). За рэчкаю слаўся голы куп’істы выган, на якім віднелася толькі некалькі чэзлых кусточкаў. Мележ. Неўзабаве пачалося балота, парослае чэзлымі бярозкамі ды лазняком. Ваданосаў. // З беднай расліннасцю. Жыццё красавала на Поўдні, а на Поўначы былі холад і пустэча, мёртвая зямля і чэзлая расліннасць. М. Стральцоў.

2. Хваравіты, слабы, кволы. У дзверы стукае вартаўніца — чэзлая, апранутая ў мужчынскі, да пят, кажух кабецінка — яна ўносіць запаленую лямпу. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)