валёк м.
1. (вращающийся цилиндр) вало́к, -лка́ м.;
2. (бельевой — для полоскания) пра́нік, -ка м.; (для катания) кача́лка, -кі ж.;
3. (в экипаже) ба́рак, -рка м.; (для пристяжки) во́рчык, -ка м.;
4. (у весла) дзяржа́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Валёк 1 ’брусок з крукам, за які зачэпліваюць пастромкі’ (Янк. III); ’абрубак бервяна’ (Грыг.); ’ворчык’ (Юрч.). Да вал 3.
Валёк 2 ’пранік’ (КЭС), валкі ’качалкі для бялізны’ (Шатал.), валак, валко ’валок для качання бялізны’ (КЭС). Да вал 3.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пра́нік м. (для белья) валёк
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ба́рак, -рка м., обл. (для упряжи) валёк
бара́к м. бара́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Валковы ’рабочы, які перыць бялізну’ (БРС). Да валёк, вал 3.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Валкаўніца ’прылада, якой пераць бялізну’ (ДАБМ, 825). Да валкаваць 1 ’перыць бялізну’ < валёк ’пранік’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзяржа́нне ср. черено́к м., рукоя́тка ж., ру́чка ж.; (у весла) валёк м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разадзьму́ць, ‑му, ‑меш, ‑ме; зак., што.
Тое, што і раздзьмуць. Знаю, што ў панурую Ночы непагоду Разадзьме іх [думкі-мары] буран З захаду да ўсходу. Танк. Дома бацька-стрэлачнік праз слёзы Павучае: — Ты смялей, Валёк, Словы два скажы ім пра марозы, Разадзьмі ў пячурцы аганёк. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ава́лак ’прылада, якой прасуюць («качаюць») бялізну’ (Янк.) да valъ, valiti ’качаць’. Тады а пратэтычнае. Лексема валак утворана, як рускае валёк, толькі іншага акцэнтуацыйнага тыпу. Параўн. літ. volė̃ ’прылада, якой прасуюць бялізну’, лат. vale ’тс’, якія да літ. vélti, лат. vel̄t ’качаць’. Зыходныя славянскія і балтыйскія словы генетычна суадносяцца, а вытворныя ад іх (авалак, валёк, volė̃, vale) узніклі, мабыць, незалежна адзін ад аднаго.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каро́мысел, -сла м.
1. (для ношения вёдер) коромы́сло ср.;
2. (в запряжке) валёк;
◊ дым каро́мыслам — дым коромы́слом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)